Schulden oplossen: dit zijn opties voor ondernemers

• Stroomschema schulden
• Minnelijk traject
• Schuldsanering Natuurlijke Personen (Wsnp)
• Wet Homologatie Onderhands Akkoord (Whoa)
• Faillissement
• Surseance van betaling
• Hulp

Het Stroomschema Schulden (zie afbeelding) geeft je inzicht in de verschillende trajecten. Onder de afbeelding leggen we uit wat de begrippen en situaties in het stroomschema betekenen.

Wat zijn problematische schulden?

Je hebt problematische schulden als je op korte en lange termijn niet meer in staat bent aan je financiële verplichtingen te voldoen. Deze situatie heet ook wel insolventie.

Bij een problematische financiële situatie, kun je hulp krijgen van bijvoorbeeld een boekhouder, accountant of jurist. Of neem contact op met het KVK Adviesteam voor informatie, kort advies of een doorverwijzing. Ook het Ondernemersklankbord (OKB) kan je adviseren en coachen.

Heeft iemand anders jouw faillissement aangevraagd?

Heeft iemand jouw faillissement aangevraagd? Je kunt bezwaar maken tegen die aanvraag. Je moet dan in een verweerschrift aantonen dat je niet gestopt bent met betalen. In de oproep voor de rechtszitting staat hoeveel tijd je hebt om het verweerschrift naar de rechtbank te sturen. Spreekt een rechter je faillissement uit, dan heb je acht dagen om in hoger beroep te gaan.

Welke rechtsvorm heb je?

Naast je financiële situatie is de rechtsvorm van je bedrijf van invloed op de mogelijkheden. We onderscheiden twee groepen rechtsvormen:

1. Natuurlijke personen.
   Eenmanszaak, vennootschap onder firma, commanditaire vennootschap, maatschap.
2. Rechtspersonen.
   Besloten vennootschap, naamloze vennootschap, vereniging, coöperatie, onderlinge waarborgmaatschappij en stichting.

Hieronder staat aangegeven voor welke rechtsvorm een traject geschikt is.

Minnelijk traject

Het minnelijk traject is een vrijwillige betalingsregeling die buiten de rechter om gaat. Je kunt dan door met je bedrijf. Je kunt dit minnelijk traject zelf regelen door het maken van afspraken met je schuldeiser of via een schuldhulpverlener.

Binnen 18 maanden betaal je zoveel mogelijk schulden terug. Als er na 18 maanden nog schuld overblijft, kan dit worden kwijtgescholden door de schuldeisers.

• Voor wie: natuurlijke personen en rechtspersonen.
• Kosten: Als je een natuurlijk persoon bent en het minnelijk traject aangaat via de gemeente of een door de gemeente ingeschakelde organisatie, dan betaalt de gemeente de kosten. Vraag je advies aan een commerciële schuldhulpverleningsorganisatie, dan zijn daar mogelijk kosten aan verbonden.
• Wat als het minnelijk traject niet lukt of niet mogelijk is? Dan kun je zelf daarna alsnog een beroep doen op de Wsnp of een faillissement aanvragen.

Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen

De Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (Wsnp) is een wettelijk schuldsaneringstraject om je schulden op te lossen. De Wsnp is alleen voor natuurlijke personen. Je vraagt een rechtbank om toelating tot de Wsnp. Aan toelating zijn voorwaarden verbonden. De gemeente kan je bijvoorbeeld helpen aan een verklaring waaruit blijkt dat een minnelijk traject niet is gelukt. Zo'n verklaring is een voorwaarde voor toelating tot de Wsnp.

Als de rechter je toelaat tot de Wsnp, maakt de rechtbank een saneringsplan. Hierin staat het bedrag dat je moet terugbetalen in 18 maanden. Je krijgt dan een bewindvoerder die voorlopig je gelzaken regelt. Vaak stopt de bewindvoerder je onderneming.

Als je de Wsnp succesvol doorloopt, hoef je de schulden die overblijven niet te betalen.

• Voor wie: natuurlijke personen. Ook als een schuldeiser je faillissement aanvraagt, kun je de rechter verzoeken om omzetting naar de Wsnp.
• Kosten: de vergoeding voor een bewindvoerder wordt verrekend in je afbetalingsregeling. De uiteindelijke hoogte hiervan is afhankelijk van de complexiteit van de zaak.
• Wat als de Wsnp niet lukt? Als je je niet houdt aan de verplichtingen van de Wsnp kan de rechter je persoonlijk failliet verklaten.

Wet homologatie onderhands akkoord

De Wet homologatie onderhands akkoord (Whoa) helpt bedrijven die door hoge schulden failliet dreigen te gaan. Als faillissement dreigt, kun je zelf een Whoa-traject starten. Schuldeisers, aandeelhouders, personeelsvertegenwoordiging of de ondernemingsraad kunnen dat ook doen.

Een Whoa-traject duurt vijf à zes weken tot enkele maanden. Er zijn twee soorten Whoa-akkoorden; een reorganisatie-akkoord en een liquidatie-akkoord. Kosten voor de begeleiding van een Whoa-traject kunnen een belemmering zijn voor kleine, zelfstandige ondernemers.

Wet homologatie onderhands akkoord:

• Voor wie: natuurlijke personen en rechtspersonen.
• Kosten: advieskosten en juridische kosten voor de begeleiding van een WHOA-traject. Voor een eenmanszaak worden de totale kosten geschat op ruim 8.000 euro. Voor de overige rechtsvormen is dit ruim 12.000 euro. Mogelijk komen hier nog extra accountantskosten en kosten voor waardering/taxatie van je bezittingen bij.
• Wat als WHOA niet lukt? Dan volgt een faillissement.

Faillissement

Een faillissement is vaak de laatste optie. Je kunt zelf een faillissement bij de rechtbank aanvragen, maar iemand die nog geld van jou krijgt kan dat ook doen.

De rechter bepaalt tijdens een rechtszitting of de faillissementsaanvraag terecht is. Je kunt je tijdens de zitting verdedigen, dat wordt ook 'verweren' genoemd. Als het faillissement is uitgesproken door de rechtbank, kun je in hoger beroep. Is het faillissement definitief, dan kun je geen gebruik meer maken van schuldsanering.

In een faillissementsprocedure benoemt de rechter een curator die beslissingen en geldzaken van je overneemt. De curator doet een betalingsvoorstel aan de schuldeisers. Er zijn dan twee mogelijkheden:

1. De schuldeisers gaan akkoord met het voorstel van de curator. Dit heet een faillissementsakkoord. De schuldeisers krijgen dan een deel van hun vordering betaald. Aan het einde van het faillissement kunnen de schuldeisers geen betaling afdwingen van het niet-betaalde deel van hun vordering.
2. De schuldeisers of de rechtbank gaan niet akkoord met het voorstel van de curator. De curator verkoopt je bezittingen om de schuldeisers te betalen. Aan het einde van het faillissement kunnen schuldeisers eisen dat je het niet-betaalde deel van hun vordering betaalt.

Als je te weinig bezittingen hebt voor het betalen van de kosten voor een curator en de administratie van het faillissement, eindigt het faillissement 'wegens gebrek aan baten'. Je schulden blijven dan wel bestaan. In de toekomst kunnen schuldeisers zich alsnog melden voor het opeisen van hun vordering.

• Voor wie: natuurlijke personen en rechtspersonen
• Kosten: de curator betaal je met het geld dat nog beschikbaar is of uit je onderneming komt. Bijvoorbeeld door de verkoop van je voorraad en boedel. Of door het innen van openstaande rekeningen, ofwel je debiteuren. De rechtbank bepaalt het salaris van de curator. Het basisuurtarief van een curator is op 1 januari 2024 vastgesteld op € 252,89.

Een faillissementsprocedure kan jaren duren.

Surseance van betaling

In dit stroomschema is surseance van betaling niet opgenomen, omdat de slaagkans van deze regeling zeer klein is. En meestal volgt daarna faillissement. De WHOA is dan een beter alternatief.

Je kunt de rechtbank vragen om surseance van betaling. Dit betekent dat je uitstel van betaling aanvraagt. Als de rechtbank dit uitstel toekent, kunnen je schuldeisers hun schulden tijdens een periode van maximaal 1,5 jaar niet opeisen. Je krijgt een bewindvoerder van de rechter. Een bewindvoerder beheert de goederen van een persoon en regelt alle financiële zaken.

Schuldhulpverlening

Heb je problematische schulden of heb je signalen dat het op korte termijn financieel misgaat? Neem dan contact op met KVK, je gemeente of met een schuldhulpbureau om te onderzoeken wat je situatie is en welke mogelijkheden je hebt om je problemen op te lossen. Een schuldhulpverlener helpt je verder.

Aan de slag met schulden

Heb je problematische schulden? Praat erover en kom zo snel mogelijk in actie. Bekijk het stappenplan.