Tekst en foto’s overnemen: zo voorkom je claims

Op foto’s, afbeeldingen, video’s en teksten zit automatisch auteursrecht, ook wel copyright. In de Auteurswet staat dat alleen de maker die werken mag publiceren en vermenigvuldigen. 

Staat een foto of tekst op internet, dan moet je ervan uitgaan dat daar auteursrecht op zit. Auteursrecht blijft geldig tot 70 jaar na de dood van de maker.

Auteursrecht op foto’s en afbeeldingen

Gebruik jij  zonder toestemming een foto van het internet voor je bedrijfswebsite? Dan maak je inbreuk op het auteursrecht. Het maakt niet uit of je de foto bewerkt, een uitsnede maakt of er een filter overheen doet. Op de afbeelding blijft auteursrecht zitten. 
Steeds meer bedrijven zoeken op het internet naar schendingen van het auteursrecht. Daarvoor gebruiken ze software. Die software is steeds slimmer en daardoor is de pakkans steeds groter.

Bijvoorbeeld een fotografe gebruikt haar professionaliteit, creativiteit en tijd om een foto te maken. Ook maakt ze kosten voor materiaal, reizen en gebruik van locaties. Door inbreuk op het auteursrecht mist ze inkomsten. 

Bij inbreuk kan de fotografe eisen dat je haar foto verwijdert. Ook kun je een flinke schadeclaim krijgen. Dat loopt al snel op tot honderden euro’s per foto.

Auteursrecht op teksten

Is een tekst origineel en creatief? Dan geldt daar auteursrecht op. Is de tekst heel kort, beschrijvend of algemeen van aard? Dan rust daar meestal geen auteursrecht op. Maar daar zijn uitzonderingen op zoals hieronder staat uitgelegd bij de quote.

Net als bij foto’s mag je tekst niet zomaar gebruiken. Je hebt toestemming nodig van de maker om een tekst over te nemen. Zonder toestemming maak je inbreuk op het auteursrecht. 

Auteursrecht op quotes

Een quote is een kort stukje tekst. Als dat een eigen karakter heeft of de persoonlijke stempel van de bedenker draagt, zit op die quote auteursrecht. De bedenker moet creatieve woordkeuzes hebben gemaakt. De tekst mag niet algemeen van aard zijn.

Een quote met auteursrecht mag je niet voor commerciële doeleinden gebruiken. Bijvoorbeeld op je website of voor het bedrukken en vervolgens verkopen van t-shirts. Een quote zonder auteursrecht kan ook als woordmerk zijn geregistreerd bij het Benelux Merkenburo. In dat geval mag je de tekst ook niet gebruiken voor commerciële activiteiten.

Auteursrecht op video’s

Op video’s zit ook auteursrecht. Je mag een video niet downloaden en op je website plaatsen. Je kan wel een video embedden op je website. Je sluit de URL-link in tussen html-code. Maar een video die al inbreuk maakt op auteursrecht mag je ook niet embedden.

Citaatrecht: geen toestemming nodig

Je mag wel zonder toestemming een tekst, foto of afbeelding ‘citeren’. Je gebruikt dan een foto, afbeelding of kort deel van een tekst om je eigen verhaal kracht bij te zetten. Dat heet citaatrecht. Vermeld wel altijd de naam van de maker. Geef ook de bron, vindplaats of een link naar de website aan.

Maar pas op met citeren voor commercieel gebruik. Daarvoor heb je wel toestemming nodig.
 

Voorkom claims

Je voorkomt vervelende brieven en hoge claims door uit te zoeken wie de rechthebbende is van een foto, afbeelding of tekst. Wil je bijvoorbeeld een foto gebruiken? Maak daarover dan afspraken met de fotograaf of een vertegenwoordiger van de fotograaf. Vind je die niet? Gebruik dan ook de foto niet.

Je kan ook gebruik maken van beeldbanken of databanken. Die vind je online. Daar kun je stockfoto’s gebruiken die vrij zijn van auteursrechten. Sommige beeldbanken stellen voorwaarden of vragen een vergoeding.

Ook kun je materiaal van Creative Commons gebruiken. Dat is een internationale standaard van beeldmateriaal. De maker geeft bij het beeld aan hoe en onder welke voorwaarden je dat mag gebruiken. Pictoright.nl is bijvoorbeeld een initiatief dat opkomt voor de rechten van beeldmakers, keert collectieve vergoedingen uit en regelt overeenkomsten met gebruikers.

Maker onbekend

Gebruik je toch foto’s waarvan je niet weet wie de maker is? Via een procedure van de stichting Fotoanoniem kun je daarvoor een vergoeding betalen.

De stichting regelt als tussenpersoon de rechten voor het gebruik van foto’s waarvan je de auteursrechthebbende niet kunt achterhalen. De lijst met vergoedingen van de stichting, gebruiken fotografen ook als richtlijn voor het bepalen van geleden schade.

Inbreuk afhandelen

Krijg je toch een boze brief ? Check of je met de foto, afbeelding, video, tekst of quote het auteursrecht hebt overtreden. Is dat het geval, verwijder die dan meteen. Neem contact op en achterhaal of de partij écht het auteursrecht heeft. Misschien is het verwijderen voldoende.

Eist de rechthebbende een schadevergoeding? Ga onderhandelen en probeer die eis te verlagen. Zet in op een schikking en voorkom een lastige en kostbare procedure bij een rechtbank. Krijg je van de rechter geen gelijk, dan zijn de kosten vaak hoger. Willen de rechthebbende geen schikking en gaat het om een hoog bedrag? Schakel dan een jurist in.

Hulp

Heb je vragen over auteursrecht en kom je er niet uit? Neem dan contact op met KVK. Samen kunnen we onderzoeken wat je situatie is en hoe we je verder kunnen helpen.