Een bedrijf overnemen in 9 stappen

Jelle van der Walle
Stappenplan
Bijgewerkt 14 maart 2025
4 min
Verkopen en overnemen
Geldzaken

Wil je ondernemer worden, maar niet helemaal vanaf nul beginnen? Dan is een bedrijf overnemen een mogelijkheid. Een bestaand bedrijf heeft al vaste klanten en leveranciers. En je krijgt vaak makkelijker een lening. Maar ook als je een bedrijf overneemt moet je nog veel zelf regelen. Zo moet je de vraagprijs beoordelen en geld regelen. En vaak krijg je te maken met personeel dat al bij het bedrijf werkt. Met dit stappenplan weet je zeker je dat je overal aan denkt.

Weten waar je aan toe bent?

Met de Zwaar weer routewijzer weet je waar je staat met je bedrijf.

Doe de routewijzer

1. Maak een koopprofiel

Maak voordat je op zoek gaat een koopprofiel. Dat is een overzicht van wat je zoekt in een bedrijf. Misschien wil je in een bepaalde sector werken, omdat je hier al ervaring hebt. En wil je een klein of groot bedrijf overnemen? Bepaal ook wat je belangrijk vindt als het gaat om de sfeer binnen een bedrijf (bedrijfscultuur), positie in de markt of mogelijkheden om het bedrijf te laten groeien. Met een koopprofiel heb je op een rij wat je zoekt. Dit kan ook je positie in onderhandelingen verbeteren. Je weet goed wat je wel en niet wilt.

2. Zoek een bedrijf

Bedrijven ter overname kun je vinden via databanken, brancheorganisaties en overnamespecialisten. Een overnameadviseur kan je helpen om contact te zoeken met de verkoper.

Er zijn drie verschillende manieren om een bedrijf over te nemen:

Een bedrijf overnemen waar je niet eerder hebt gewerkt: Management Buy In (MBI).
De eigenaar uitkopen van het bedrijf waar je werkt: Management Buy Out (MBO). Een voordeel hiervan is dat je het bedrijf al goed kent.
Een familiebedrijf overnemen.

Een nadeel van de laatste mogelijkheid kan zijn dat er sneller emoties bij komen kijken, omdat je een persoonlijke band hebt met de verkopers. Maak daarom goede afspraken, zodat jullie band ook na de overname goed blijft. En zorg dat je de juiste prijs betaalt voor de overname. Neem je het familiebedrijf voor een te laag bedrag over, dan kan de Belastingdienst dit zien als een schenking. Een belastingadviseur kan je hierbij helpen.

Voordelen bedrijf overnemen

Een bedrijf overnemen biedt veel voordelen. Je hebt direct omzet, klanten en een netwerk. Ook weet je van tevoren welke kosten het bedrijf heeft en welke inkomsten. De huidige eigenaren kunnen je op weg helpen met hun kennis en ervaring. En je hebt personeel dat al ingewerkt is.

3. Vraag het verkoopmemorandum op

Als je een interessant bedrijf gevonden hebt, moet je erachter komen hoe het ervoor staat. Wat is de omzet en hoeveel winst maakt het bedrijf? Welke kosten zijn er en met welke klanten en leveranciers krijg je te maken? Huurt de eigenaar een bedrijfspand, kun je het contract daarvoor vaak op jouw naam laten zetten.

De belangrijke informatie over het bedrijf staat meestal in een verkoopmemorandum. Verdiep je in het memorandum, zodat je weet wat je krijgt voor je geld. Maar let ook goed op zaken die niet in het document staan. Financiële risico’s bijvoorbeeld of plannen van de gemeente rond de locatie van het bedrijf. Kijk ook wat er in het verkoopmemorandum staat over het personeel. Mist er informatie? Vraag daar dan naar. Een overnameadviseur kan je helpen het verkoopmemorandum te beoordelen.

Het verkoopmemorandum krijg je meestal pas als je serieuze interesse hebt. Vaak wil de verkoper ook dat je een geheimhoudingsverklaring tekent. Zo weet de eigenaar zeker dat je geen informatie over het bedrijf openbaar maakt.

4. Maak goede afspraken

Afspraken die jullie tijdens de onderhandelingen maken, kun je vastleggen in een intentieverklaring. Daarmee laat je zien dat jullie serieus zijn over de overname. Het is geen officieel bindend contract en jullie mogen nog stoppen met de onderhandelingen. In een intentieverklaring staan zaken als een planning, hoe lang de geheimhoudingsplicht is of andere voorwaarden. Laat een adviseur of jurist helpen bij het schrijven van de verklaring.

5. Doe boekenonderzoek

Voordat de koop definitief wordt, doe je boekenonderzoek. Dit heet ook wel due diligence. Je bent verplicht om te controleren of de informatie van de verkoper klopt en volledig is. In ieder geval controleer je de cijfers en contracten van het bedrijf. Maar let bijvoorbeeld ook op of er een rechtszaak tegen het bedrijf loopt.

Als het bedrijf personeel heeft, moet je dit ook overnemen. Kijk wat je daarover te weten kunt komen. Hoeveel mensen zijn er in dienst en hoeveel uur werken zij? Zijn er personeelsleden langdurig ziek? Ontdek je risico’s tijdens je boekenonderzoek? Zoek dan uit wat de gevolgen voor de overname zijn en ga opnieuw in onderhandeling.

6. Beoordeel de vraagprijs

De verkoper heeft de waarde van het bedrijf bepaald en een vraagprijs vastgesteld. Beoordeel samen met een overnameadviseur of de vraagprijs redelijk is.

Verwachtingen

Je weet de situatie en de cijfers van het bedrijf op dit moment. Maak ook een inschatting van de situatie van het bedrijf na de overname. Denk je dat je de omzet kunt laten stijgen? Of loop je juist het risico om klanten kwijt te raken? De vorige eigenaar heeft relaties opgebouwd met klanten en leveranciers, maar willen die ook zakendoen met jou?

Goodwill

Bij bedrijfsovername krijg je te maken met goodwill. Dit is een bedrag voor de meerwaarde van de immateriële zaken van een bedrijf. Denk aan een goede reputatie van het bedrijf, trouwe klanten of goede zakelijke contacten. Goodwill is lastig te berekenen. Bedenk dus wat jij voor deze meerwaarde wilt betalen.

7. Regel je geldzaken

Kun je de vraagprijs niet (helemaal) zelf betalen? Dan heb je geld nodig van bijvoorbeeld een bank of investeerder.

Zet in een financieringsbegroting op een rij wat je nodig hebt. Hiermee kun je op zoek naar financiering voor bedrijfsovername. Van een particuliere investeerder, zoals een business angel, of een bekende. Of neem een lening bij de bank, een microkrediet of zet een crowdfundingsactie op. Je kunt ook verschillende manieren van financiering combineren.

8. Zorg voor een goede overdracht

Zijn jij en de verkoper het eens? Dan is het tijd om een overnamecontract op te stellen en kan de overdracht beginnen. Vraag hierbij hulp van een overnameadviseur. In het overnamecontract staan zaken als de prijs, verplichtingen, garanties en wat er gebeurt met de bezittingen van het bedrijf.

Spreek af hoe je de klanten, partners en leveranciers van het bedrijf vertelt over de overname. Misschien wil de vorige eigenaar je wel inwerken. Dat kan helpen bij een soepele start na de overname. De oud-eigenaar kan je voorstellen aan diens netwerk. En als je vragen hebt, kun je die gelijk stellen aan degene die het meest van het bedrijf weet.

9. Wijzig de KVK-inschrijving

Pas ook de inschrijving van het bedrijf bij KVK aan. Via ‘Bestaand bedrijf overnemen’ geef je aan welke wijzigingen er zijn en maak je een afspraak. Samen met de huidige eigenaar vul je formulieren in. Je komt met deze formulieren langs bij KVK om de overname definitief te maken.