Word geen zombie! Het gevaar van botnets

Het klinkt als het verhaal van een slechte film: een gevaarlijk netwerk van miljoenen zombiecomputers bedreigt de wereld. Helaas bestaan dit soort netwerken echt. Ze heten botnets. Voorkom dat criminelen ongemerkt je apparaten misbruiken voor zo’n botnet.

Online sessie 27 maart: antivirussoftware

In deze online sessie praten we met een cybersecurity expert over antivirussoftware. We bespreken waarom antivirussoftware belangrijk is en welke opties er zijn.

Meld je aan

De laatste jaren neemt het aantal botnets iets af. In het tweede halfjaar van 2024 waren er wereldwijd 13.720 botnets. In dezelfde periode van 2023 waren dat nog 15.226. Wel zie je dat Artificial Intelligence (AI) ook botnets slimmer maakt. Daardoor ontdek je ze bijvoorbeeld minder snel.

Wat is een botnet?

Een botnet is een netwerk van robots, oftewel ‘bots’. Is je computer besmet met malware, dan kan het onderdeel worden van zo’n botnetwerk. Elk botnet bestaat uit honderden, duizenden en soms zelfs miljoenen zombiecomputers. De cybercrimineel die het botnet aanstuurt, kan je computer op afstand opdrachten geven. Elk apparaat met internetverbinding, kan een bot worden. Denk dus ook aan slimme koelkasten of televisies.

Spam en DDoS-aanvallen

Achter een botnet zit een botmaster, die het ‘zombieleger’ aanstuurt. Deze crimineel gebruikt een botnet voor allerlei narigheid. Een opdracht aan de zombiecomputers kan bijvoorbeeld zijn: stuur een spambericht naar deze e-mailadressen. Of: voer een DDoS-aanval uit op deze websites. Criminelen zetten botnets ook in voor het verspreiden van phishingberichten en malware. Of voor cryptojacking, een illegale vorm van cryptomining. Botnetwerken groeien doordat steeds meer apparaten met internet verbonden zijn.

Kwetsbaar

Zijn je apparaten onderdeel van een botnet, dan is je bedrijf kwetsbaarder voor andere cyberaanvallen. De criminelen zitten dan in je bedrijfsnetwerk. Stel, ze nemen het cameranetwerk over waarmee je je bedrijfspand beveiligt. Ze zien dan precies wat er in en om je bedrijf gebeurt. Of criminelen plaatsen ransomware op je systemen. Die gijzelsoftware zet je computers op slot. Pas als je losgeld betaalt aan de afpersers, geven ze je bestanden weer vrij en kun je verder met werken.

Botnet verwijderen

Het is lastig om te weten of je apparaat onderdeel is van een botnetwerk. Aanwijzingen zijn: een tragere internetverbinding, of vreemde mails die je contacten uit jouw naam ontvangen. Soms ziet je internetprovider dat je bent overgenomen. Ook een goede tipgever is je antivirusprogramma. Die kan vaak een besmetting met malware voorkomen. Of malware verwijderen, zodat je apparaat geen onderdeel van een botnet meer is.

Word geen zombie

Zo voorkom je dat je apparaat onderdeel van een botnet wordt:

  • Blijf alert: koop je een apparaat dat je met internet verbindt? Let goed op de beveiliging. Verander altijd de standaardwachtwoorden.
  • Bescherm jezelf: draai altijd de updates van de software die je gebruikt. Zo repareer je bekende kwetsbaarheden in die software en geef je malware minder kans.
  • Check waar je op klikt: klik niet op onbetrouwbare links en gebruik nooit illegale software. Dan komt malware minder makkelijk je apparaat binnen.

Tot slot: zit je apparaat toch in een botnetwerk? Reset je apparaat, en probeer met je antivirusprogramma de malware te verwijderen. Verander ook al je wachtwoorden, want je weet nooit of het botnet je gegevens heeft gestolen.