Bescherm jezelf tegen ransomware met deze 5 tips

Ransomware is schadelijke software, ofwel malware, die computers en bestanden gijzelt. Vandaar de Nederlandse naam ‘gijzelsoftware’. Criminelen blokkeren of versleutelen je computers, bestanden, of soms zelfs hele netwerken, en geven die pas weer vrij als je losgeld betaalt. Dubbele versleutelingis in opkomst: de ransomware versleutelt je data dan niet één keer, maar twee keer. Voor beide sleutels moet je betalen. Volgens de Autoriteit Persoonsgegevens zijn er honderden Nederlandse organisaties geraakt door ransomware in 2023.

Bestanden gegijzeld

Ransomware kan je systeem op verschillende manieren besmetten. Via links, via bijlages in e-mail en via online advertenties. Maar ook via gerichte aanvallen op servers proberen criminelen hun schadelijke software een systeem binnen te brengen. Is de ransomware eenmaal binnen, dan blokkeert het de toegang tot je computer of netwerk, of het versleutelt je bestanden.

Losgeld

Versleutelde computersystemen kun je niet meer gebruiken. In het ergste geval ligt daardoor je bedrijf helemaal stil. Wil je dat de criminelen je weer toegang tot je bestanden geven, dan moet je ze betalen. De criminelen eisen losgeld, vaak in bitcoin of in een andere cryptovaluta. Zo werd een bibliotheek in Gouda in juni 2023 slachtoffer van ransomware. Ze konden daardoor niet meer alle diensten aanbieden aan hun leden. Ook stalen de hackers persoonsgegevens zoals e-mailadressen en bankrekeningnummers van leden. Een cybersecuritybedrijf hielp de bibliotheek bij het herstellen van de ransomware-aanval. Of ze ook losgeld aan de criminelen betaalden, is niet bekend.

Beveiliging tegen ransomware

Voorkom dat criminelen je systeem op slot zetten met ransomware. Beveilig je bedrijf met deze vijf tips.

1. Maak regelmatig back-ups

Met een goede back-up herstel je zelf je bestanden. Als dit lukt, kun je snel weer aan de slag. Door zo’n back-up herstelde de bibliotheek in Gouda snel van de ransomware-aanval.

2. Installeer een goed antivirusprogramma

Het is een open deur, maar alleen met een goede virusscanner die ook ransomware herkent, ben je beschermd. De kans op besmetting is kleiner met zo’n virusscanner. Maar pas op: ook de beste antivirussoftware kan nooit álle schadelijke software tegenhouden.

3. Update je software

Cybercriminelen misbruiken zwakke plekken in software om je systeem met ransomware te besmetten. Zorg dat je deze kwetsbaarheden zo snel mogelijk repareert met updates.

4. Zorg voor een plan B

Met een plan B kun je sneller weer aan de slag na een cyberaanval. In je plan B staat wat je moet doen als alles opeens stil ligt. Hoe je een back-up met belangrijke data snel en veilig terugzet bijvoorbeeld. Of wie je moet bellen om je computers weer te kunnen gebruiken. Wees goed voorbereid op een cyberincident.

5. Blijf opletten

Mensen zijn een zwakke schakel in de beveiliging van IT-systemen. Je klikt zo op een schadelijke link. Of je opent onbewust een schadelijke bijlage van een e-mail. Wees daar dus voorzichtig mee. Vertrouw mails van onbekenden niet zomaar. En zorg ook dat eventuele medewerkers zich bewust zijn van digitale gevaren.

Meer advies

• Het Digital Trust Center (DTC), opgericht door het ministerie van Economische Zaken, geeft je onder andere advies over hoe je ransomware voorkomt. Ontvang via de DTC Community informatie over actuele cyberdreigingen.
• Het Nationaal Cyber Security Center (NCSC), opgericht door het ministerie van Justitie en Veiligheid, bestrijdt cybercrime in Nederland. Het NCSC geeft regelmatig tips over het voorkomen van ransomware en andere cybercrime.