Een eigen franchiseformule beginnen? Dit moet je weten

Cathy Kroone van Bagels & Beans helpt je in dit artikel bij het bepalen of franchisegever worden iets voor jou is. Ze bespreekt bovendien of deze manier van opschalen je helpt met het bereiken van je groeiambities.

1. Is franchise voor het mij het juiste groeimodel?

Je denkt bij franchise vast als eerste aan winkels en horeca. Maar franchiseformules beperken zich allang niet meer tot die sectoren. Uitvaartondernemers, kinderdagverblijven, financieel adviseurs, sportscholen en zorgverleners. Noem een branche en er is wel een formule. Franchiseformules heb je overigens niet alleen in allerlei soorten, maar ook in allerlei maten. Iedereen kent wel de grote landelijke franchiseformules. Maar je hoeft niet altijd direct zo groot te denken.

Uit onderzoek van de Nederlandse Franchise Vereniging (NFV) blijkt dat er in 2021 903 franchiseformules in Nederland waren, met 33.810 vestigen en een totale omzet van 38,8 miljard euro. Klinkende cijfers, maar hoe weet je of franchise ook voor jou werkt?

Kroone is verantwoordelijk voor de werving en selectie van franchisenemers bij Bagels & Beans. Een franchiseformule die in 26 jaar naar 86 vestigingen is gegroeid. Zij ziet franchise als een strategische keuze. “Je kunt ook groeien door eigen vestigingen te openen en daar personeel in te zetten. Maar daarvoor moet je behoorlijk kapitaalkrachtig zijn. Bij franchise ligt de investering bij de franchisenemer. De franchisenemers ondernemen voor eigen rekening en risico. Daardoor is de samenwerking minder vluchtig en staat iemand heel gedreven in zijn vestiging.”

Kroone raadt ondernemers die een franchiseformule willen starten aan de volgende vragen voor zichzelf te beantwoorden:

• Is mijn concept verplaatsbaar: kan ik het kopiëren en werkt het op een andere plek ook?
• Welke meerwaarde kan ik als formulehouder bieden aan franchisenemers: waarom zou iemand voor mijn formule kiezen?

Met het antwoord op deze vragen in je achterhoofd, kun je je verdiepen in het realiseren van een franchiseformule.

2. Hoe zet ik een succesvolle franchiseformule neer?

De juiste franchisenemers vinden is cruciaal voor het slagen van je formule. Kandidaten werf je via je website en social mediakanalen of via online marktplaatsen als FranchisPlus en de Nationale franchise gids. Kroone: “Vraag je af of de franchisenemer bij je past. Die moet echt achter je concept en filosofie staan én openstaan voor samenwerking. Wees open en realistisch in het informeren van potentiële franchisenemers en leer elkaar kennen. Zet alleen door als er gaandeweg het proces van beide kanten geen twijfel is.”

Minstens zo belangrijk als de juiste franchisenemers vinden, is de juiste vestigingsplekken vinden. Onderzoek je mogelijkheden of laat een gespecialiseerd bureau een vestigingsplaatsonderzoek doen. Zo’n onderzoek wijst uit hoe groot het gebied waarbinnen je klanten wonen of gevestigd zijn (verzorgingsgebied) is, welke concurrenten actief zijn, wat de kwaliteit van de locatie is en welke omzet haalbaar is. Verdiep je ook in lokale regelgeving en praat met de daar reeds gevestigde ondernemers, om een beeld te krijgen van de laatste ontwikkelingen in de regio.

Kroone gelooft in de kracht van open communicatie en gelijkwaardigheid. “Om je formule te laten slagen moet je investeren in je relatie met de franchisenemers. Je hebt een gezamenlijk belang en hebt elkaar echt nodig. Alleen als die samenwerking goed lukt, heb je de meerwaarde van franchise.”

Bagels & Beans is een hardfranchiseformule. Veel elementen liggen vast en de franchisegever regelt deze. Zo bepaalt Bagel & Beans de huisstijl, inkoop, landelijke marketing en menukaart. “We hebben uniformiteit nodig om ons concept te laten slagen. Maar ik zeg altijd: we zijn hard in de regels en zacht in de relatie.” De samenwerking tussen Kroone en haar franchisenemers rust op drie pijlers:

1. Commercieel succes
   Kan de franchiseondernemer een goede boterham verdienen?
2. Tevredenheid
   De tevredenheid van franchisenemers straalt af op alles, ook op klanten en personeel.
3. Uniformiteit
   Draagt de franchisenemer de formule goed uit? Werkt die volgens de regels? “Dit is niet alleen belangrijk voor ons, maar ook voor de andere franchisenemers. Een gast die een slechte ervaring heeft in een zaak loopt niet snel bij een andere vestiging binnen.”

Verdienmodel

Iedere franchisegever hanteert zijn eigen verdienmodel, maar er is een aantal vergoedingen die je altijd aan de franchisenemer kunt vragen:

• Entreefee
  Een eenmalige vergoeding om toe te mogen treden tot de formule.
• Franchisefee
  Een percentage van de omzet dat je periodiek (meestal maandelijks) afdraagt voor deelname aan de formule.
• Reclamebijdrage
  Een bijdrage aan de kosten die de formulehouder maakt voor reclame- en promotieactiviteiten.

De bedragen en percentages verschillen per formule.

Nieuwe Franchisewet

Op 1 januari 2021 is de wet Franchise ingegaan. Doel van de wet: de belangen van franchisegever en franchisenemer in balans brengen. Een belangrijk onderdeel van de wet is het versterken van de informatiepositie van de franchisenemer, nog voordat beide partijen de overeenkomst aangaan.

Bedenktijd

Kroone stelt dat het goed is dat de potentiële franchisenemer nadenkt over de stap die hij gaat nemen, maar dat jij als franchisegever rekening moet houden met dat de wettelijke bedenktijd het proces kan vertragen. “Houd er bij het werven van franchisenemers rekening mee dat het proces vier weken stilligt, voordat je echt gaat tekenen en aan de slag kan.”

Franchisecontract

De basis van de samenwerking tussen franchisenemer en franchisegever is wederzijds vertrouwen en heldere afspraken. Bijvoorbeeld over het gebruik van de naam en het merk. De afspraken zet je op papier in een franchiseovereenkomst. Stel de franchiseovereenkomst op in begrijpelijke taal. Zo voorkom je misverstanden. Meestal is de looptijd van de overeenkomst vijf jaar. Laat je bij het opstellen bijstaan door een deskundige, zoals een jurist die gespecialiseerd is in franchiserecht.

Franchisehandboek

Het franchisehandboek is de praktische handleiding voor de franchisenemer. Je beschrijft hierin de juridische en operationele afspraken. Zoals marketingbepalingen, huisstijlregels en inkoopregelingen. Verplaats je bij het schrijven in de situatie van de franchisenemer en maak het handboek aantrekkelijk om te lezen. Het handboek geeft antwoord op praktische vragen, zoals: hoe en bij wie plaats je bestellingen? Het handboek is een ‘levend’ document, je kunt het voortdurend bijwerken.

Franchiseraad

Je kunt een franchiseraad instellen om de communicatie binnen de formule te professionaliseren. Zo geef je vorm aan overlegmomenten met de franchisenemers. Kroone: “Door het regelmatig delen van ervaringen, ideeën en overwegingen, weet je wat er speelt en leeft, ontstaat er begrip voor elkaars belangen en kun je samen tot besluitvorming komen. De franchisenemers worden in de raad vaak vertegenwoordigd door een beperkt aantal leden. Dit om het overleg niet te log te maken en slagkracht te behouden.”

Reglement

De franchisenemers kiezen zelf hun afvaardiging. Het functioneren van de raad leg je vast in een reglement. Dit reglement stel je samen met de franchisenemers op.

3. Actielijst starten franchiseformule

Ben je enthousiast geworden en wil je zelf een formule opzetten? Met deze checklist kun je direct aan de slag:

• Zet je concept op papier en werk het tot in detail uit.
• Beschrijf precies hoe een vestiging eruit moet zien.
• Stel een witte vlekkenplan op. Bepaal waar vestigingen komen en doe vestigingsplaatsonderzoek.
• Zoek contact met andere formulehouders en vraag hen het hemd van het lijf.
• Zorg voor een handelsnaam- en merkregistratie.
• Maak een taakverdeling. Wat doe jij en wat verwacht je van de franchisenemer?
• Bepaal je verdienmodel en zorg dat dit werkt voor jou en de franchisenemer.
• Bepaal het profiel van je franchisenemer en maak een wervingsplan.
• Maak een franchisecontract. Schakel een jurist gespecialiseerd in franchise in.
• Maak een formulehandboek.
• Ontwikkel instructies en trainingen voor de franchisenemer en zijn personeel.
• Doe je voordeel met de informatie van NFV en bepaal of je lid wordt.
• Pas je website aan of ontwikkel een nieuwe website.
• Pas de bedrijfsomschrijving van je KVK inschrijving aan.