Een stichting starten: zo werkt het

• Wat is een stichting?
• Hoe zit een stichting in elkaar?
• Stichting oprichten
• Aansprakelijkheid en schulden
• Belastingen
• Administratie
• Personeel
• Stichting beëindigen
• Stichting of vereniging?

Wat is een stichting?

Een stichting is een rechtsvorm waarmee je een goed doel probeert te bereiken. Bedreigde dieren beschermen bijvoorbeeld. Of culturele evenementen organiseren of een dorpshuis beheren.

De stichting is een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid. Dat betekent dat de stichting rechten en plichten heeft, net zoals een mens. Een stichting moet belasting betalen en zich aan de wet houden. Als er schulden ontstaan, moet de stichting die betalen. Je eigen geld is meestal veilig voor schuldeisers.

Geld verdienen is niet het doel van een stichting, maar er komt wel geld binnen. Bijvoorbeeld door giften, inzamelingsacties, erfenissen en subsidies. Komt er meer geld binnen dan dat de stichting uitgeeft? Dan moet je dat geld bewaren om de doelen van de stichting te bereiken. Je mag geen 'winst' uitkeren aan de bestuurders.

Hoe zit een stichting in elkaar?

De stichting wordt geleid door een bestuur. Meestal bestaat het bestuur uit een voorzitter, secretaris en penningmeester. Het kan ook zijn dat een persoon al deze functies uitvoert. Grotere stichtingen hebben vaak een raad van commissarissen of een raad van toezicht. Dit is een groep mensen die het bestuur controleert.

Stichting met onderneming

Soms hebben stichtingen activiteiten waarmee ze voldoen aan de regels (criteria) voor een bedrijf. Dat noemen we stichting met onderneming. Of je stichting een onderneming heeft, hangt af van verschillende voorwaarden. Hoe dat precies zit, legt de Belastingdienst uit.

Als je stichting een onderneming heeft, moet je bij een bepaalde omzet een jaarrekening inleveren bij KVK (deponeren). Ook moet de stichting dan vennootschapsbelasting betalen. De stichting kan dan ook belastingvoordeel krijgen, zoals investeringsaftrek.

Stichting oprichten

Een stichting oprichten gaat via de notaris. De notaris maakt een officieel document (oprichtingsakte). Hierin staan de statuten van de stichting: de regels waar bestuurders zich aan moeten houden.

Een aantal onderwerpen die je terugvindt in de oprichtingsakte:

• het doel van de stichting
• de rechten en plichten van het bestuur
• wat er met het geld gebeurt als de stichting stopt

Ultimate benificial owner (UBO)

Als je een stichting opricht, moet je ultimate benificial owners (UBO's) inschrijven in het UBO-register van KVK. Een UBO is de eigenaar van een organisatie. Of iemand die over de organisatie kan beslissen. Bij een stichting zijn dat bijvoorbeeld mensen die meer dan 25 procent van het stemrecht hebben bij beslissingen over het aanpassen van de statuten. Een stichting kan een of meer UBO's hebben.

Kosten stichting oprichten

Je krijgt te maken met verschillende kosten als je een stichting opricht:

• Notariskosten: tussen de 500 en 1.000 euro.
• Inschrijfvergoeding KVK: de notaris schrijft de stichting in het KVK Handelsregister in. Je betaalt hiervoor een inschrijfvergoeding.
• Administratie: tussen de 600 en 1.800 euro per jaar.

Aansprakelijkheid en schulden

Soms gaat het niet goed met de geldzaken van een stichting. Het is dan de vraag wie aansprakelijk is. De stichting is een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid. Zijn er schulden en kan de stichting die niet meer afbetalen? Dan gaat de stichting failliet.

De bestuursleden zijn niet aansprakelijk met hun privégeld. Behalve als ze de stichting expres slecht leiden. Daarom is het belangrijk dat je binnen acht dagen doorgeeft aan KVK als er bestuurders stoppen. Ben je gestopt als bestuurder, maar sta je nog in het Handelsregister? Dan ben je nog steeds aansprakelijk.

Bestuur is tekenbevoegd

Het bestuur is als geheel tekenbevoegd. Dat betekent dat de bestuurders namens de stichting samen contracten mogen tekenen en officiële beslissingen mogen nemen. In de statuten kun je andere afspraken zetten. Bijvoorbeeld dat een bestuurder zelfstandig mag tekenen. De notaris kan je vertellen wat de mogelijkheden zijn.

Heeft de stichting schulden?

Als de stichting rekeningen niet meer kan betalen en schulden niet meer kan aflossen, is het belangrijk om snel hulp te zoeken. Bekijk waar je hulp vindt bij schulden.

Belastingen

Als stichting moet je veel dingen regelen, ook belastingzaken. De Belastingdienst heeft een speciaal loket voor stichtingen en verenigingen.

ANBI of SBBI

Als stichting kun je een speciale status aanvragen waarmee je recht hebt op belastingvoordelen. Bijvoorbeeld als je schenkingen en erfenissen ontvangt. Je kunt zo'n ANBI- of SBBI-status aanvragen bij de Belastingdienst.

Administratie

Een stichting moet een administratie bijhouden en die zeven jaar bewaren. In de administratie houdt de penningmeester de inkomsten en uitgaven van de stichting bij. Ook moet je in de administratie zaken als kassabonnen, contracten, rekeningen bewaren.

Personeel

Een stichting mag personeel in dienst hebben. De stichting is dan werkgever en betaalt loonheffingen en sociale premies. Neemt de stichting voor het eerst een werknemer aan? Meld de stichting dan als werkgever aan bij de Belastingdienst en geef aan KVK door hoeveel mensen de stichting in dienst heeft.

Vergoeding voor bestuurders

Meestal zijn bestuurders bij een stichting vrijwilligers. Toch kan een stichting bestuurders betalen. Dit heet officieel een uitkering doen. Er zijn drie soorten uitkeringen:

1. reis- en verblijfskostenvergoeding
2. vacatiegeld (een vergoeding per vergadering)
3. salaris

Als je bestuurders vacatiegeld betaalt, zijn ze niet in loondienst. Een bestuurder in loondienst nemen kan alleen als er een gezagsverhouding is. Dat betekent dat de bestuurder werkt in opdracht van de stichting. De stichting moet de bestuurder dan een salaris betalen dat past bij het werk dat die doet. De stichting is werkgever en de bestuurder valt onder de werknemersverzekeringen. De bestuurder betaalt inkomstenbelasting over diens salaris.

Vrijwilligersvergoeding

Aan vrijwilligers mag je een vrijwilligersvergoeding uitkeren. Die vergoeding is belastingvrij. Hiervoor gelden deze voorwaarden:

• De vrijwilligers krijgen een vergoeding per uur.
• De vrijwilligers zijn 21 jaar of ouder.
• De vergoeding is maximaal vijf euro per uur, maximaal 210 euro per maand en maximaal 2.100 euro per jaar.

Uitkeringenregister

Betaalt je stichting bestuursleden of vrijwilligers, dan moet je een uitkeringenregister bijhouden. Zet hierin deze gegevens:

• namen en adressen van mensen die een uitkering kregen
• datum van de uitkering
• hoogte van de uitkering

Stoppen met een stichting

Om een stichting te stoppen, moet het bestuur de rechtspersoon ontbinden. De stichting stopt pas echt als er is vereffend. Dat betekent dat de stichting alle schulden en uitkeringen heeft betaald. 

Blijft er geld over? In de statuten staat wat daarmee gebeurt. Als de stichting ophoudt te bestaan, moet je de boekhouding van de stichting nog zeven jaar bewaren. Het bestuur bepaalt wie dit doet en schrijft deze persoon in het KVK Handelsregister in.

Stop je met een stichting? Of stop je als bestuurslid? Dan kan dat gevolgen hebben voor vergunningen, financiering, verzekeringen, pensioenfonds of bankrekening van de stichting. Vraag bij deze organisaties na wat je moet regelen.

Stichting of vereniging?

Meestal kies je een vereniging als je samen activiteiten wilt organiseren, bijvoorbeeld bij een sport- of buurtvereniging. Een stichting richt je meestal op als je je wil inzetten voor een goed doel. Houd ook rekening met deze verschillen tussen een stichting en een vereniging: