Succesvol samenwerken met licenties

Licenseren betekent dat je toestemming geeft of krijgt om een techniek of product te gebruiken dat beschermd is door intellectueel eigendom. De maker blijft de eigenaar. Bijvoorbeeld, iemand mag de machine gebruiken die jij hebt ontworpen, maar de techniek blijft van jou.

Met een licentie krijgt de licentienemer toestemming van de licentiegever om de uitvinding:

• zelf na te maken
• en/of te verkopen
• en/of toe te passen.

Licenties kun je geven op elke vorm van intellectueel eigendomsrecht. Licenseren kan bijvoorbeeld op octrooien maar ook op geschreven tekst of beeld. Als schrijver of fotograaf kun je jouw materiaal tegen betaling uitlenen voor gebruik. Maar je blijft wel de eigenaar van je werk.

Waarom werken met licenties?

Met licenties kun je meer geld verdienen zonder zelf een nieuwe markt te betreden. Iemand anders werkt op die nieuwe markt en neemt de risico’s. Jij verdient geld omdat je de eigenaar bent van de techniek. De winsten deel je volgens het contract.

Een ander voordeel is dat je controle houdt over jouw uitvinding en hoe deze wordt gebruikt. Bij verkoop van de uitvinding heb je die controle niet meer. Een licentienemer heeft wel meer vrijheid om te beslissen hoe hij het product verkoopt dan een agent die direct voor jou werkt.

Een nadeel kan zijn dat je minder winst maakt dan wanneer je het product zelf verkoopt. Ook kan het gedrag van jouw licentienemers invloed hebben op jouw bedrijf. Dit kan positief zijn, maar ook negatief.

Of licenseren meer voordelen dan nadelen heeft, hangt af van de situatie. Jean Pierre Raes, eigenaar van creatieve studio Apollo 11, gebruikt licenties voor de FOOOTY, een opvouwbare voetbal. Apollo 11 verkoopt deze voetbal zelf in verschillende landen, maar werkt ook met een internationale licentiepartner. Deze partner verkoopt de voetbal voor promotie, bijvoorbeeld met een bedrijfslogo erop.

“Het biedt ons de kans om makkelijker bij grote partijen en grote landen binnen te komen via onze licentiepartner. Het is een betrouwbare partij die ook hun afnemers begeleidt. Dat betekent dat wij er minder werk aan hebben." Deze voordelen wegen voor Apollo 11 zwaarder dan het nadeel van een lagere winst.

Wil je weten over wat je in een licentiecontract kunt zetten en wat je kunt doen als je de samenwerking wilt beëindigen.? Lees dan ook onze Tips voor het maken van een goed licentiecontract.

Zo vind je licentiepartners

De Databank Octrooilicenties is een digitale marktplaats van RVO Octrooicentrum Nederland. Hier komen vraag en aanbod naar beschermde technologie samen. Je kunt daar zien wat andere bedrijven vragen of aanbieden en je kunt je eigen ontwerp presenteren.

Een andere manier om partners te vinden is via Enterprise Europe Network (EEN). Via dit netwerk kun je via aangesloten partijen - zoals in Nederland RVO – via een partnerprofiel zoeken naar potentiële internationale samenwerkingspartners. Adviseurs helpen je bij het opstellen van een scherp profiel.

Check check dubbelcheck

Heb je een goede afnemer gevonden? Controleer altijd of bedrijf en ondernemer inderdaad zijn wie zijn zeggen. En of de beloftes die zij maken realistisch zijn. Check ook gelijk of het bedrijf ingeschreven is bij de (lokale) KVK ? En of de persoon met wie je een contract wilt sluiten wel tekenbevoegd is?

Octrooiadviseur Karen Kraan-Samvan RVO waarschuwt om niet in je enthousiasme te veel weg te geven aan mogelijke partners: “Je komt vaak in een spanningsveld terecht. Je bent enthousiast over een samenwerking, maar wilt op hetzelfde moment ook niet direct jouw bedrijfsgeheimen prijsgeven.”

Het doen van een boekenonderzoek is ook verstandig. Dit wordt ook wel ‘due dilligence’ genoemd. Je krijgt daarmee meer inzicht in jouw potentiële samenwerkingspartner en hoe deze er financieel voor staat. Zorg er wel voor dat je geen inbreuk maakt op bestaande contracten of bestaande intellectueel eigendomsrechten.

Samenwerken met kennisinstellingen

Wil je als ondernemer gebruik maken van een technologie die al bestaat? Denk dan ook eens aan universiteiten en andere kennisinstellingen. Daar is veel kennis aanwezig, die de instellingen niet altijd zelf op de markt brengen. Het proces waarbij een bedrijf de kennis of technologie van een kennisinstelling op de markt brengt heet valorisatie.

Hans Brouwer heeft veel ervaring met valorisaties. Met verschillende bedrijven brengt hij technologie van kennisinstellingen naar de markt. Een van die bedrijven is Optics 11, dat een nanosensor ontwikkelde voor wetenschappelijke meetapparatuur. De Vrije Universiteit Amsterdam ontwikkelde de gepatenteerde technologie. Optics11 brengt het nu onder een exclusieve licentie op de markt.

Brouwer: “Een uitvinding is maar 1% van de weg naar succes. Meer dan de helft van de universitaire vindingen komt niet van de grond. Juist daarom zien wij kansen voor samenwerking. Want wij zijn juist goed in het op de markt brengen van een product. Vaak is er zelfs geen bestaande markt, maar moet je die maken.”

Samenwerken: meer dan een contract

Licenseren is niet alleen een juridische samenwerking, benadrukken zowel Brouwer als Raes. Brouwer: “Bij valorisatie is het belangrijk om ook écht samen te werken met de onderzoekers van wie de kennis komt. Het beste is zelfs voor langere tijd, zeker vier á vijf jaar.”

Raes: “Vertrouwen is echt noodzakelijk. We gaan niet in zee met de eerste persoon die zich meldt. Een samenwerking moet je goed voorbereiden naast dat je moet onderzoeken met wie je zaken gaat doen. Onze licentiepartner hebben we op een beurs ontmoet. Na onderzoek en verdere kennismaking besloten we met hen in zee te gaan. Maar je moet ook nee kunnen zeggen als dat vertrouwen ontbreekt. Daarnaast is het onderhouden van de relatie belangrijk. We zitten elk kwartaal met elkaar aan tafel en geven onze partners op tijd informatie.”

Brouwer heeft in de meer dan 20 samenwerkingen die hij heeft opgezet bijna nooit met conflicten te maken gekregen: “We hebben nog nooit een licentie beëindigd vanwege een conflict. We zijn alleen een keer gestopt omdat een vinding niet bleek te werken in de markt. Het gaat altijd over chemie tussen mensen. Als die er niet is dan moet je sowieso niet met elkaar doorgaan. Je wilt tenslotte ook plezierig samenwerken."