Een werknemer ontslaan op een nette manier, kan dit?

CruiseOnline.com en zustermerk CruiseReizen.nl verkopen cruisevakanties. Het bedrijf werd derde bij de uitreiking van ‘Great Place To Work’ in 2024. Een groot deel van de 60 werknemers werkt er meer dan vijf jaar.

Ontslag niet meteen negatief

Siddiqui ziet ontslag niet meteen als iets negatiefs. “Een werknemer van wie we afscheid moeten nemen is niet een slechte werknemer. Het is eigenlijk net als daten. Soms is er geen klik meer tussen beide partijen. Bijvoorbeeld met de kernwaarden van je bedrijf. Je merkt dan dat werknemer en werkgever beiden niet meer gelukkig zijn.” Siddiqui ziet ontslag daarom eerder als een mismatch. Dat uitgangspunt is de basis voor een goed ontslaggesprek. Maar voordat je dat gesprek voert, heb je voorbereiding nodig.   

Voorbereiding

De voorbereiding van een net ontslagproces begint bij arbeidscontracten, functioneringsgesprekken en een personeelsdossier. “Contracten zijn er ’when shit hits the fan’,” grapt de oprichter. Hij bedoelt dat je met een goed arbeidscontract later problemen voorkomt.” Siddiqui laat zijn arbeidscontracten daarom altijd controleren door een advocaat. Niet alleen op ontslagvoorwaarden maar ook of het contract voldoet aan de cao bijvoorbeeld. Want de richtlijnen van een cao kunnen veranderen. Net als de wetgeving over personeelszaken. Ook vraagt hij advies aan specialisten over transitievergoedingen.

Benoem in een functioneringsgesprek dat je werknemer onvoldoende presteert en leg een verslag van dat gesprek vast in een personeelsdossier. Verdiep je ook in de kosten van ontslag. Is je administratie op orde en weet je zeker dat je iemand mag ontslaan? Voer dan pas het ontslaggesprek met je werknemer. Zie dit ook echt als een laatste stap. Vaak zijn er nog veel stappen mogelijk waardoor je ontslag voorkomt. 

Het ontslaggesprek

Het ontslaggesprek is een beslissend moment. “Denk na over het effect ervan op iemands leven en heb respect. Want diegene vergeet dat gesprek nooit meer”, adviseert Siddiqui. “Wees eerlijk en direct.” Siddiqui begint zo’n gesprek dan ook meteen met: ‘we moeten helaas afscheid nemen van elkaar’. Belangrijk hierbij is dat je de kwaliteiten en prestaties van je werknemer ook noemt en de waarde hiervan voor het bedrijf. Zo toon je respect aan je werknemer.

“Leg daarna uit waarom je de keuze maakt. En waarom dit voor beide partijen de betere stap is voor de toekomst. Geef ook aan dat je er voor de werknemer bent als dit nodig is.” Deel bijvoorbeeld een passende vacature van een ander bedrijf, of schrijf een aanbevelingsbrief. “Het ontslaggesprek mag nooit als een verassing komen. Als dat wel zo is, dan heb je onvoldoende gecommuniceerd naar de medewerker tijdens het dienstverband.”

Communicatie naar andere werknemers

Tenslotte is het belangrijk dat je het ontslag zorgvuldig communiceert naar de rest van het team. “Behandel iemand zoals je zelf ook behandeld wilt worden", raadt Siddiqui aan. Hij vraagt zijn werknemer daarom eerst: ‘hoe wil jij dat je ontslag gecommuniceerd wordt?’. Wil de werknemer het zelf aan het team vertellen, dan staat hij de werknemer bij en noemt hij diens kwaliteiten en prestaties. Het woord ‘ontslag’ wordt hierbij niet genoemd. Siddiqui heeft het dan liever over een afscheid of vertrek.