Groeiende zoektocht naar perfecte plaatje

Aantal fotografen groeit sterk

Het aantal bij KVK ingeschreven fotografen is sinds 2018 met 34,53% gestegen, van 31.545 naar 42.436 in 2023. Hiervan heeft 59% fotografie als hoofdactiviteit. 41% geeft aan dat fotografie een nevenactiviteit is. Opmerkelijk is dat sinds 2021, van het aantal fotografen dat fotografie als hoofdactiviteit heeft, de meerderheid vrouw is. In 2023 is 52% vrouw daar waar dit in 2018 nog 46% was.

Aantal ondernemingen in de fotografie in Nederland (2018-2023)

Bron: KVK Handelsregister

Ook William Rutten, fotograaf en tevens jurylid van het televisieprogramma ‘Het Perfecte Plaatje’, ziet al jaren een enorme toename en juicht dat ook erg toe. “Vanzelfsprekend heeft dat met het succes van 'Het Perfecte Plaatje' te maken, maar ook door het verlangen van mensen om iets creatiefs te doen.”

Fotografie als onderdeel van gehele beeldcultuur

Suzanne Henning is directeur van DuPho, de beroepsorganisatie voor professionele beeldmakers in Nederland. “De sterke groei van beeldmakers verwijst naar de toenemende rol van visuele beelden in onze samenleving. Niet alleen fotografie, maar ook andere visuele vormen zoals bijvoorbeeld grafisch ontwerp en illustratie, groeien sterk. We spreken daarom liever van beeldcultuur omdat het beter aangeeft dat alles digitaler wordt en sneller gaat, niet alleen binnen de fotografiesector, maar in de hele visuele wereld.

De voornaamste reden achter de groei is de opkomst van de digitale wereld. Met de komst van mobiele telefoons kan iedereen foto’s maken. Er is een verschuiving naar nieuwsfotografie met een toenemende vraag naar goede beelden. Ook is het gemakkelijk om te starten in de fotografie. Je passie volgen en je profileren als fotograaf kan iedereen. Het is namelijk geen beschermd beroep. 
Het vak van fotograaf is populair, wat positief is voor de beeldcultuur, maar het kan ook uitdagingen met zich meebrengen voor goed opgeleide en professionele fotografen. Dat zien we dan vooral terug in de kwaliteit van de foto’s met die elementen die een foto ‘het perfecte plaatje’ maken en een compleet verhaal vertellen.” 

Henning geeft aan dat door maatschappelijke gebeurtenissen, zoals een economische crisis, de fotografie vaker een opleving doormaakte. “Mensen zoeken dan naar manieren om de wereld om hen heen vast te leggen en te begrijpen. Fotografie biedt een manier om gebeurtenissen en emoties vast te leggen en te delen.“

Aantal ondernemingen in de fotografie in Nederland per provincie (2018-2023)

Bron: KVK Handelsregister

Meeste fotografen in Noord- en Zuid-Holland

Ruim 46% van de fotografen is gevestigd in Noord- of Zuid-Holland. In deze provincies samen zijn 19.636 fotografen gevestigd. In Noord-Holland zijn dit 10.768 fotografen en in Zuid-Holland 8.868. In Zeeland en Drenthe zijn de minste fotografen gevestigd: respectievelijk 678 en 808. De groei van het aantal ondernemingen in de fotografie is het sterkst in Flevoland met bijna 40% en Noord-Brabant met 38%. De groei is het minst sterk in Utrecht waar in vijf jaar een groei was van 30%. 

Per 100.000 inwoners hebben de inwoners van Noord-Holland de meeste kans om op de foto gezet te worden. Hier zijn per 100.000 inwoners 36 fotografen gevestigd. De inwoners van Drenthe moeten het met 16 fotografen per 100.000 inwoners doen. 

Aantal mannelijke en vrouwelijke ondernemers in de fotografie in Nederland (2018-2023)

Bron: KVK Handelsregister

De cijfers van de opmars van vrouwelijke fotografen verbazen William Rutten niets. “Ontwikkelaars van fotoapparatuur spelen hier inmiddels ook handig op in door hun producten gebruiksvriendelijker te maken voor een bredere doelgroep. Een toename van vrouwelijke fotografen van maar liefst 43% in de afgelopen vijf jaar, laat zien dat fotografie misschien wel het nieuwe vrije beroep is voor de vrouwelijke doelgroep.”

Een groeiende branche met vrouwen in de meerderheid 

Henning: “Binnen professie van makers van beeld is er een toename van het aantal vrouwen. Beeldvorming en communicatie lijken meer een natuurlijke interesse te zijn van vrouwen. Ze hebben vaker oog voor detail en zijn bezig met een enorme inhaalslag. Daarnaast zijn vrouwen over het algemeen iets socialer ingesteld, terwijl mannen vaak meer technisch georiënteerd zijn. We verwachten dat de groei van het aantal vrouwen in deze branche zich in de toekomst voortzet.

De sector zit momenteel in een periode van groei en verandering. De verwachtingen zijn dat de groei van het aantal mensen dat werkzaam is in de beeldcultuur nog wel doorgaat. Een van de redenen is ook de snelle opkomst van kunstmatige intelligentie. Dit is van grote invloed op de manier waarop mensen met beelden omgaan. Beeldmakers zullen een belangrijke rol blijven spelen in onze samenleving, aangezien beeld steeds belangrijker wordt voor de informatieoverdracht.”