Levensmiddelen importeren die voldoen aan voedselveiligheid

Voor levensmiddelen bestaan producteisen. Bovendien zijn er extra regels die afhangen van het soort product. Ook maakt het verschil of je levensmiddelen importeert van binnen of buiten de EU. In dit artikel lees je meer over deze onderwerpen:

• Producteisen
• Extra regels voor levensmiddelen
• Keurmerken
• Importeren uit EU-landen
• Importeren uit land buiten de EU

Producteisen

De EU heeft producteisen voor alle levensmiddelen die op de Europese markt komen. Als importeur moet je je houden aan de Europese Algemene Levensmiddelenwet. In deze wet is bijzondere aandacht voor traceerbaarheid. Het is belangrijk dat je weet waar je levensmiddelen vandaan komen en aan wie je ze levert. Zo haal je onveilige levensmiddelen snel van de markt. Blijken je producten onveilig? Dan meld je dit bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

Levensmiddelenhygiëne

Als je levensmiddelen verwerkt, vervoert of opslaat heb je een voedselveiligheidsplan nodig. Dit staat in de Europese wet voor levensmiddelenhygiëne. In dit plan geef je aan hoe je bedrijf veilig omgaat met levensmiddelen en dat je volgens het HACCP-systeem werkt. HACCP staat voor Hazard Analysis Critical Control Points. Het HACCP-systeem brengt in kaart wat er fout kan gaan en hoe je dit voorkomt.

Schadelijke stoffen

In voedingsmiddelen zitten soms chemische stoffen en micro-organismen die schadelijk zijn voor de gezondheid. Bijvoorbeeld zware metalen, mycotoxinen ofwel schimmelgifstoffen en nitraat. Deze stoffen heten contaminanten. De EU heeft een wet die grenzen stelt aan de hoeveelheid verontreinigingen in levensmiddelen. Dit verschilt per levensmiddel. Verder zijn de invoer en verkoop in de EU van vlees waarin hormonen zitten verboden.

Pesticiden ofwel bestrijdingsmiddelen kunnen ook schadelijk zijn voor de mens. Daarom gelden maximale hoeveelheden aan resten van bestrijdingsmiddelen in levensmiddelen. Sommige bestrijdingsmiddelen zijn altijd verboden.

Additieven

Additieven zijn speciale ingrediënten die fabrikanten toevoegen aan levensmiddelen. Voorbeelden hiervan zijn conserveermiddelen. Die verlengen de houdbaarheid van levensmiddelen. Andere additieven zijn bijvoorbeeld kleurstoffen en smaakversterkers. In levensmiddelen in de EU mogen alleen goedgekeurde additieven zitten. Deze additieven hebben een E-nummer. Je ziet deze E-nummers vaak terug op etiketten op levensmiddelen. De NVWA controleert op het gebruik van additieven in levensmiddelen.

Novel foods

Novel foods zijn nieuwe voedingsmiddelen die in de EU voor 15 mei 1997 niet of weinig in menselijke voeding voorkwamen. Je moet aantonen dat het voedingsmiddel veilig is. Je dient een aanvraagin voor het toelaten van een nieuw voedingsmiddel bij de Europese Commissie.

Genetisch gemodificeerde levensmiddelen

Je hebt een vergunning nodig als je levensmiddelen wilt importeren die genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s) bevatten. Hiervoor dien je een aanvraag voor markttoelating in bij het Food-Feed loket van Bureau GGO.

Etikettering

Voor het op de markt brengen van verpakte en niet-voorverpakte levensmiddelen in de EU bestaan etiketteringsregels. Dit staat in een Europese wet voor de verstrekking van voedselinformatie. Etiketteringsregels geven consumenten noodzakelijke informatie over het levensmiddel. Voor bepaalde levensmiddelen zijn er speciale Europese etiketteringseisen.

Nederlandse wetgeving voor de verstrekking van voedselinformatie staat in het Warenwetbesluit Informatie Levensmiddelen. In dit besluit staat dat de verplichte voedselinformatie op voorverpakte levensmiddelen voor de Nederlandse markt Nederlandstalig moet zijn. Lees meer over etiketteringsregels voor voorverpakte levensmiddelen en kijk in het Handboek Etikettering van levensmiddelen.

Advies bij voedselveiligheid en hygiëne

Controle- en adviesbureaus helpen je bij het voldoen aan de eisen van voedselveiligheid en levensmiddelenhygiëne. Je vindt ze op het internet met zoekwoorden zoals 'chemische analyse voedselveiligheid' of 'controle- en adviesbureau voedselveiligheid'.

Europese wet tegen ontbossing

Op 30 december 2025 treed de European Union Deforestation-free Regulation (EUDR) in werking. EUDR zou eerst eind 2024 ingaan. Het is een Europese wet die ontbossing tegengaat. De wet richt zich op producten die vaak bijdragen aan ontbossing in de wereld, waaronder koffie, soja, cacao en runderen. EUDR geldt ook voor een aantal daarvan afgeleide producten. Zoals vlees van runderen en chocolade. Je moet als importeur bewijzen dat jouw product niet afkomstig is van ontboste gebieden. Lees meer over EUDR op de website van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en op Ondernemersplein.

Extra regels voor levensmiddelen

Naast producteisen zijn er extra regels voor de import van levensmiddelen. Deze hangen af van het soort levensmiddel. Vijf voorbeelden:

1. Levensmiddelen van dierlijke oorsprong

Producten van dierlijke oorsprong zoals visserijproducten en vlees- en zuivelproducten mag je alleen invoeren uit door de EU erkende landen. Officiële organisaties in deze landen controleren of bedrijven in hun land voldoen aan de voedselveiligheidseisen van de EU. De NVWA doet in Nederland een veterinaire controle als je deze producten importeert van buiten de EU. De NVWA controleert onder andere de benodigde documenten en inspecteert eventueel de producten.

In de Import Veterinair Online-tool van de NVWA zie je of je levensmiddelen van dierlijke oorsprong mag invoeren in de EU. En zo ja, welke regels van toepassing zijn. Hieronder een voorbeeld hoe je zoekt in de tool als je honing wilt invoeren.

Kies:
Categorie → dierlijk
Vorm → overige producten humane consumptie
Soort → honing
Gebruiksdoel → humane consumptie
Bestemming → invoer
Hierna vul je de datum van invoer en het land van oorsprong in.

2. Groenten en fruit

Voor veel verse groenten en fruit heb je bij invoer in de EU een gezondheidscertificaat ofwel fytosanitair certificaat nodig. Ook bestaan er handelsnormen voor de kwaliteit van verse groenten en fruit. Bij binnenkomst in Nederland controleert het Kwaliteits-Controle-Bureau (KCB) de aanwezige documenten en producten.

3. Voedingssupplementen

Importeer je voedingssupplementen, dan moet je je houden aan de Europese richtlijn voor voedingssupplementen. EU-landen hebben deze richtlijn omgezet in nationale wetgeving. Uitgebreide informatie over de Europese en nationale regels voor voedingssupplementen vind je in het Handboek Voedingssupplementen, verrijkte levensmiddelen en kruidenpreparaten van de NVWA.

4. Dranken

Importeer je bier of wijn dan betaal je accijns aan de douane. Dit is ook van toepassing als je sterke drank importeert. Daarnaast mag je niet zomaar sterke drank verkopen aan consumenten. Hiervoor heb je een slijterijvergunning nodig. Je mag alleen alcohol verkopen aan personen van achttien jaar of ouder. Bij import van onder andere alcoholvrij bier, frisdranken en vruchten- of groentesappen betaal je verbruiksbelasting.

5. Biologische levensmiddelen

Biologische levensmiddelen moeten voldoen aan strenge milieueisen. Zo is het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en chemische kunstmest verboden. Als importeur van biologische producten heb je een certificeringsplicht. En er zijn extra voorwaarden als je biologische producten importeert uit landen buiten de EU.

Aanmelden bij de NVWA

Als importeur van levensmiddelen moet je je registreren bij de NVWA. Soms heb je een erkenning nodig.  Bijvoorbeeld als je producten van dierlijk oorsprong opslaat. Op de website van de NVWA vind je meer informatie.

Artikelen KVK over levensmiddelen

KVK heeft artikelen over verschillende levensmiddelen. Hier vind je meer informatie over de eisen en importegels.

• Bier en wijn
• Biologische producten
• Groenten en fruit
• Koffie en thee
• Kruiden en specerijen
• Olijfolie
• Sterke drank
• Visserijproducten
• Vlees
• Voedingssupplementen

Meer over producteisen

De volgende organisaties geven meer informatie over producteisen:

Centrum ter Bevordering van Import uit ontwikkelingslanden (CBI)

CBI helpt exporteurs uit ontwikkelingslanden met exporteren naar de Europese markt. Op de website van CBI staan de Europese producteisen voor:

• Koffie
• Granen, peulvruchten en oliehoudende zaden
• Verse groenten en fruit
• Verwerkte groenten en fruit
• Specerijen en kruiden
• Visserijproducten
• Natuurlijke levensmiddelenadditieven
• Cacaobonen

NVWA

In de Import Veterinair Online-tool zie je of invoer van levensmiddelen in de EU mogelijk is. Ook krijg je informatie over de extra eisen bij invoer van levensmiddelen.

Europese Commissie

In Access2Markets staat informatie over producteisen en importprocedures voor levensmiddelen. In onderstaande video krijg je uitleg hoe je dit systeem gebruikt. 

Productaansprakelijkheid

Importeer je levensmiddelen uit landen buiten de Europese Economische Ruimte (EER)? Of koop je deze in binnen de EER, en geef je ze een eigen label of merknaam? Dan ben je aansprakelijk voor schade veroorzaakt door een gebrek aan de producten. Zorg dat je producten aan de eisen voldoen. Je kunt je tegen productaansprakelijkheid verzekeren.

Keurmerken

Binnen de levensmiddelensector is veel aandacht voor maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Met gecertificeerde levensmiddelen laat je zien dat je producten duurzaam zijn. Duurzaam omdat je rekening houdt met milieu, arbeidsomstandigheden en eerlijke handelsvoorwaarden. Er zijn verschillende keurmerken voor levensmiddelen.

Importeren uit EU-landen

Binnen de EU is er vrij verkeer van goederen. Je betaalt geen invoerrechten als je levensmiddelen importeert uit een andere lidstaat. De goederen aangeven bij de douane is niet nodig. Je leverancier brengt meestal 0% btw in rekening. Je geeft je btw-identificatienummer aan je leverancier door. Je berekent Nederlandse btw over de aankoop en geeft deze op in je btw-aangifte. Daarna mag je deze btw meestal als voorbelasting aftrekken in diezelfde aangifte.

Importeren uit land buiten de EU

Als je levensmiddelen importeert uit een land buiten de EU doe je een invoeraangifte bij de douane. Meestal regelt je vervoerder of douane-expediteur deze invoeraangifte voor je. Hiervoor vragen zij een vergoeding. Vaak schieten ze ook eventueel verschuldigde invoerrechten en invoer-btw voor. Verder heb je een EORI-nummer nodig. Dit is een identificatienummer dat je nodig hebt bij handelingen met de douane.

In de volgende video vertelt Justus meer over de import van koffie uit Afrikaanse landen. 

Invoerrechten

Meestal betaal je aan de douane invoerrechten als je levensmiddelen importeert uit landen buiten de EU. De hoogte van het invoerrecht hangt af van de tiencijferige taric-code van het soort levensmiddel. Dit is een goederencode die je gebruikt bij invoer van producten in de EU. Je betaalt meestal invoerrechten over de douanewaarde van de goederen. Daarnaast is het mogelijk dat je invoerrechten betaalt over het gewicht of over de hoeveelheid van de goederen. Bijvoorbeeld een bedrag per 100 kilogram of hectoliter.

Taric-codes en tarieven van invoerrechten vind je in het Gebruikstarief van de douane. Klik op ‘nomenclatuur’ en daarbinnen op ‘raadplegen via nomenclatuur’. Levensmiddelen vind je onder Afdelingen I t/m IV. Klik op de mapjes zodat je uitkomt bij de taric-codes en tarieven van invoerrechten. In het artikel Invoerrechten betalen: een uitleg voor importeurs staat een voorbeeld hoe je invoerrechten opzoekt in het gebruikstarief. De juiste taric-codes en invoerrechten opzoeken voor levensmiddelen is soms lastig. Vooral van landbouwproducten of verwerkte landbouwproducten. Kom je er niet uit? Bel dan met de DouaneTelefoon, 0800 0 143.

Minder of geen invoerrechten

Importeer je rechtstreeks levensmiddelen uit landen waarmee de EU een handelsverdrag heeft? Dan betaal je meestal minder of geen invoerrechten. Dit heet tariefpreferentie. Tariefpreferentie is er alleen voor producten van preferentiële oorsprong. Dit betekent dat de producten volledig geteeld, gemaakt of toereikend bewerkt zijn in het verdragsland. Dit toon je aan met een preferentieel oorsprongscertificaat of -verklaring, zoals een EUR.1 certificaat, factuurverklaring of Attest van Oorsprong. Welk oorsprongscertificaat of -verklaring nodig is hangt af van het verdragsland. In Access2Markets staat een overzicht van landen waarmee de EU een handelsverdrag heeft.

Ook werkt de EU met tariefcontingenten. Dan is er verlaging van invoerrechten voor de invoer van een bepaalde hoeveelheid van een specifiek product. Is de hoeveelheid bereikt? Dan betaal je vanaf dat moment het normale tarief aan invoerrechten.