Pinnen of cash? Betaaltrends aan de kassa

1. Op naar 100% contactloos betalen

Consumenten kiezen steeds vaker voor contactloos betalen, waarbij geen pinpas meer wordt ingestoken. Eind 2023 was zo'n 91% van de elektronische betalingen contactloos. Maar ook kaartloos betalen is in opkomst. Betaalvereniging Nederland, geeft aan dat al bijna 30% van alle pintransacties kaartloos is, met een smartphone of smartwatch. Dit is een interessante trend voor bijvoorbeeld winkeliers en horecaondernemers.

2. Alleen pin, geen cash

Je kunt op steeds meer plekken alleen nog met pin betalen, bijvoorbeeld bij sportverenigingen, musea en kantines. Het aantal contante betalingen daalde in de afgelopen fors. Toch maken winkeliers en horecaondernemers nog altijd 20% van hun omzet in contant geld. Bij 4% van de toonbankinstellingen (ondernemingen en instellingen zoals gemeenten) kun je alleen met pin betalen. Een kleine minderheid van ondernemers, zoals marktlui, accepteert juist alleen contant geld.

3. Banken en overheid beperken cash-betalingen

De Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) geldt voor iedereen die te maken heeft met geldstromen of met de aankoop en verkoop van (dure) goederen. De Wwft geldt ook voor banken. Banken willen de risico's van witwassen beperken door contante transacties te verminderen. Zo mogen bedrijven bijvoorbeeld maximaal 10% van de totale transacties contant afrekenen. Bij het storten van 500-eurobiljetten stellen banken vragen over de herkomst. Dit bankbiljet is nog in omloop maar gaat verdwijnen.
Bij contante betalingen vanaf 10.000 euro moet de ontvanger een cliëntenonderzoek doen. Contante betalingen vanaf 20.000 euro moeten altijd gemeldworden. Er is een wijziging van de Wwft in voorbereiding om op termijn contante betalingen van meer dan 3.000 euro te verbieden.

4. Betalen met de winkel-app

Pin en contactloos betalen blijven voorlopig de belangrijkste en snelste betaalmethoden. Maar er komen ook andere betaaloplossingen op de markt. Sommige winkels hebben bijvoorbeeld een speciale app voor hun klanten. Daarmee scannen ze zelf hun boodschappen. Als ze klaar zijn met winkelen, rekenen ze af via iDEAL in de app. De app communiceert ook met de anti-diefstalpoortjes in de winkels. Dus als de betaling is goedgekeurd, kan de klant zo de winkel uit. Grote banken testen nu alternatieve winkelapps zonder iDEAL.

5. Betalen met een QR-code

Een andere trend is betalen met QR-codes. Er zijn drie mogelijkheden:

• De klant scant de QR-code van iDEAL met de eigen bank-app. Beugel: "Je ziet dat dit systeem steeds vaker in de horeca wordt gebruikt. Als het heel druk is en alle mobiele pinapparaten zijn in gebruik, kun je met een QR-code op een scherm of zelfs op de bon een extra betaalmethode aanbieden."
• Tegenwoordig kan de consument ook betalen via een QR-code van een mobiele betaaldienst. Bijvoorbeeld via Tikkie Zakelijk. De klant scant de QR-code met de standaard camera van de telefoon en komt daarna op de mobiele webpagina van die betaaldienst. Dan volgt vaak alsnog een iDEAL-pagina.
• Een ondernemer kan zelf een QR-code en een speciale betaalpagina aanmaken. Bij deze laatste optie kun je klantgegevens zoals een e-mailadres of telefoonnummer vragen. Je moet de klant wel informeren waar je deze gegevens voor gebruikt in verband met privacywetgeving (AVG).

6. Betalen met cryptomunten

Wil je werken met cryptovaluta en blockchaintechnologie? Dan kan je klant betalen met cryptomunten via een kassaprogramma. Het kassaprogramma rekent het bedrag van de rekening om in de actuele waarde van de gekozen cryptomunt. Dan maakt het een QR-code aan van de cryptomuntwaarde en je crypto-rekening. Je klant scant de QR-code met zijn smartphone en betaalt in crypto's. Deze manier van betalen is nog zeldzaam.

7. Herkenning via je mobiel

Een nieuwe manier van betalen is herkenning via je mobiel. Deze technologie wordt nu getest. De consument meldt zich eenmalig aan. Met bluetooth herkent technologie de klant als deze in de winkel is. De klant gaat niet langs de kassa of betaalzuil en betaalt via automatische incasso. Het risico voor de ondernemer is dat de klant een automatische incasso kan terugdraaien.

Bepaal zelf je betaalmiddelen

Je bepaalt helemaal zelf welk wettig betaalmiddel je wel of niet aanneemt. Je mag bijvoorbeeld contant geld weigeren en alleen pin accepteren of andersom. Uitzondering is een bedrijf of instelling met een plaatselijk monopolie. Deze mag contante betalingen niet weigeren. Dat staat in de beleidsregels van toezichthouders De Nederlandse Bank (DNB) en Autoriteit Consument en Markt (ACM). Denk hierbij aan een apotheek of een gemeente. De Europese Commissie diende eind juni 2023 een wetsvoorstel in over acceptatie van contant geld in alle eurolanden. Zodat mensen contant kunnen blijven betalen als ze dat willen.

Accepteer je alleen cash? Houd rekening met het maximum bedrag dat je per keer kunt storten bij een stortautomaat of muntautomaat. Je bank bepaalt de hoogte van dit bedrag.

Er zijn verschillende manieren om de hoeveelheid contant geld te beperken. Gebruik bijvoorbeeld bij je kassa bordjes of stickers met 'Pinnen, ja graag'. Die bestel je gratis bij Betaalvereniging Nederland. Als je meer kassa's hebt, kun je ook een kassa gebruiken voor contant betalen, zoals in supermarkten.

Pin goedkoper dan contant

Pintransacties zijn interessant voor ondernemers. Ze zijn volgens Betaalvereniging Nederland namelijk goedkoper dan contante betalingen. De gemiddelde kosten voor contactloos pinnen zijn 17 cent, 18 cent voor pinnen met insteek en 49 cent voor contante betalingen. Bij pintransacties zijn alle kosten meegerekend. Van de apparaten tot de netwerkverbinding en de papierrol. Ook gaat contactloos pinnen twee keer zo snel als betalen met pinpas en pincode.

Pinapparaat kiezen

Er zijn verschillende betaalsystemen. En wil je kopen of liever huren? Ga je voor een slim kassasysteem, een vaste kassa met een pinapparaat of voor een mobiel pinapparaat? “Kijk goed naar je omzet en de hoeveelheid transacties om in te schatten wat het beste bij je onderneming past,” zegt Berend Jan Beugel, voorlichter van Betaalvereniging Nederland. “Sluit eerst een niet al te lang contract of een flexibel contract af. Dan kun je na een of twee jaar beoordelen of dit nog steeds het voordeligst is voor jouw situatie."

Je kunt ook een gewone smartphone inzetten als betaalautomaat. Je sluit een contract af met een betaaldienstverlener. Vervolgens installeer je een speciale app van die dienstverlener. Heb je al een geschikte smartphone? Dan is een aparte betaalautomaat kopen of huren niet nodig.

Wil je geen vast kassasysteem met pinapparaat vanwege de kosten of verplichtingen? Dan kun je ook huren of kiezen voor een simpel draagbaar model zoals een mobile Point of Sale (mPos). mPos maakt via bluetooth verbinding met je mobiele telefoon. De prijzen verschillen van een paar tientjes tot rond de 1.000 euro. Je betaalt wel meer voor transacties. Gebruik je mPos niet, dan betaal je geen vaste maandelijkse kosten. Tegenwoordig heb je ook dedicated mPos waarbij je geen koppeling hebt met je mobiele telefoon. Deze mPos heeft via een chip alles zelf. 

Heb je weinig of onregelmatig transacties, dan kan een mPos de juiste keuze zijn. "Wil je een betrouwbaar mobiel betaalsysteem, kies dan voor een traditioneel mobiel pinapparaat," zegt Beugel.

Betaalsysteem kopen

Gebruik de volgende tips als je een betaalsysteem gaat kopen:

• Kosten

  Wat zijn de kosten na de aanschaf? Sommige pinapparaten werken met kosten per transactie, andere met kosten per maand.

• Kassasoftware

  Je kunt totaalpakketten nemen met kassasystemen erbij of juist een simpele optie. Ook bij mobiele apparaten heb je uitgebreidere varianten met kassasoftware. Bij veel betalingen op een vaste plek is het een voordeel om een koppeling te hebben met een kassasysteem. Bij kleinere ondernemingen is de kassakoppeling minder belangrijk.

• Retourpinnen of Card Refunds

  Wil je retourpinnen? Dan heb je ook een contract nodig voor retourpinnen van je bank. De klant kan het geld ook terugkrijgen op een andere pinpas dan waarmee hij betaalde. Card Refunds is een alternatief van betaaldienstverleners voor retourpinnen. Dit zijn terugbetalingen op de pas waarmee de klant betaalde. De klant hoeft de betaalpas niet te laten zien.

• Fooi

  Werk je in de horeca? Kies bijvoorbeeld voor een betaalautomaat met een automatische stap om fooi te geven.

• Netwerk

  Gaat de versleutelde data via een kabel, 4G of 5G? Sommige mobiele betaalsystemen hebben een eigen simkaart. Andere werken via bluetooth en het netwerk van je telefoon. Wil je zeker zijn van je netwerk en ben je afhankelijk van pinbetalingen? Bestel dan een (meestal wat duurdere) gecertificeerde aansluiting. Deze garandeert een beschikbaarheid van minimaal 99,9%.

• Creditcard en buitenlandse betaalmiddelen

  Heb je veel buitenlandse klanten? Zoek dan een betaalprovider die ook creditcards accepteert. Creditcardbetalingen zijn meestal duurder dan betalingen met bankpassen van Maestro en V PAY. Banken vervangen deze passen vanaf midden 2023 door Debit Mastercard en Visa Debit. Bestaande Maestro- en V PAY-betaalpassen blijven wel geldig. En heb je veel Chinese klanten die met UnionPay, WeChat Pay of AliPay willen betalen? Kies dan een betaalprovider die ook deze betaalmiddelen accepteert.

• Back-up

  Beugel tipt tenslotte: "Zorg dat je terug kunt vallen op andere betaalmogelijkheden als je betaalsysteem uitvalt. Denk aan mPos, iDEAL, Tikkie, QR-code of cash. Dan kan je klant altijd betalen."

Software-update of nieuwe betaalautomaten

Sinds midden 2023 zijn de nieuwe betaalpassen Debit Mastercard en Visa Debit in omloop met nieuwe technologie. Bestaande betaalautomaten kregen daarom in 2023 een automatische software-update op afstand. De voorwaarden van het contract met de betaalprovider wijzigden, maar de tarieven niet. 

Er is nog een aantal types betaalautomaten in omloop die je niet op afstand bij kunt werken. Heb je zo'n betaalautomaat? Neem dan contact op met je betaalprovider. Je hebt een nieuw type betaalautomaat nodig zodat je klanten met de nieuwe passen kunnen betalen.