Zonne-energie opslaan loont steeds meer

Nederland moet in 2050 energieneutraal zijn. Een van de ontbrekende puzzelstukjes in deze energietransitie is de opslag van duurzaam opgewekte energie. Nu steeds meer burgers en bedrijven energie opwekken met eigen zonnepanelen, verandert ook de markt voor lokale opslag.

Salderingsregeling 

Met de salderingsregeling kun je zelfopgewekte stroom terugleveren aan het stroomnet. Sommige energiebedrijven brengen extra kosten in rekening om stroom terug te leveren. Ook is het terugleveren van stroom in een aantal regio’s al niet meer mogelijk, omdat het stroomnet het niet aan kan. Als je zelf je stroom opslaat, gaat deze niet verloren.

Zelfvoorzienend door opslag zonne-energie

Klimpark21 uit Nieuw-Vennep laat zien hoe je zonnestroom op kunt slaan. Daarmee bouw het bedrijf aan een duurzame, zelfvoorzienende toekomst. Het outdoorpark is 100% zelfvoorzienend (off-grid) sinds 2017. Alle stroom komt uit twaalf zonnepanelen, gekoppeld aan acht accu’s. “De zonne-energie voedt de kassa’s, wifi, koeling, verlichting en de regenwaterpomp. En ook onze elektrische skateboards, waar kinderen mee op het park spelen”, legt eigenaar Michael Sevenhuijsen uit.

Meer dan de helft opslaan in accu

Een stroomaansluiting laten aanleggen op het klimpark was te duur. Zonnestroom is gratis, maar de benodigde apparatuur natuurlijk niet. “De accu’s kostten 285 euro per stuk. In totaal was ik ongeveer 8000 euro kwijt. Dat is inclusief twaalf zonnepanelen, acht accu’s, omvormer, regelkast en bekabeling. De subsidie op de zonnepanelen is daarin verrekend.”

De zonne-energie voedt de kassa’s, wifi, koeling, verlichting en de regenwaterpomp.

Het klimpark is open van april tot november en pakt dus veel zonnige dagen mee. “Omdat we alleen in de zomerse maanden open zijn, kunnen we bijna elke dag op zonnestroom draaien. Op een gemiddelde dag gebruik ik 40% van de zonnestroom direct en 60% gaat naar ons accusysteem. Dat laadt bij zonnig weer in een dag tot 80% op.” Een regelkast automatiseert dit proces. Op zijn smartphone ziet Sevenhuijsen precies hoeveel zonne-energie het park heeft. “Op een zonnige dag sla ik 1,2 kWh aan energie op. En de helft op een bewolkte dag. Het park vraagt een continu vermogen van 120 W.”

Zonnestroom opslaan met accusysteem

Als je zelf zonnestroom wilt opslaan is een accusysteem op dit moment de beste optie volgens experts.

Voordelen accu

“Een accusysteem is sneller aantrekkelijk als je het voor verschillende doeleinden gebruikt,” benadrukt Jeroen Panis. Panis is expert in elektrische energieopslag bij Indutecc. Dit bedrijf levert producten zoals een duurzame accu uit Zweden. Hij noemt naast opslag van zonnestroom bijvoorbeeld:

• Opvangen van piekbelastingen (peak shaving). Soms gebruik je op bepaalde tijden meer stroom. Bijvoorbeeld omdat een machine slechts enkele uren per dag draait.
• Ineens veel stroom leveren. Bijvoorbeeld om snel een elektrische auto op te laden.
• Als vangnet bij stroomstoring. De omvormer van je accusysteem moet hiervoor wel geschikt zijn. Dat is nog lang niet altijd het geval.
• Bijspringen in je stroomvoorziening op een bewolkte dag of in het donker.

“Een bijkomend voordeel is dat hierdoor mogelijk je netaansluiting minder zwaar hoeft te zijn. Dat scheelt weer geld. Maar een netaansluiting blijft nodig, zeker in de winter. Een accusysteem heeft een beperkt vermogen en levert stroom voor een relatief korte periode."

Loodaccu’s zijn goed te recyclen en goedkoper.

Hoeveelheid en terugverdientijd

“Wat je met je accu wilt doen bepaalt hoeveel kWh je nodig hebt,” zegt Rob den Exter. Den Exter is energieopslagexpert bij StoredEnergy, een adviesbureau en projectontwikkelaar op het gebied van energieopslag. “Voor het mkb varieert dat van 10 kWh tot 500 kWh. Onderhoud is niet nodig en fabrikanten geven een levensduur op tussen de acht en vijftien jaar. De terugverdientijden zijn over het algemeen nog lang. Meestal een stuk langer dan van de zonnepanelen zelf.”

Duurzaamheid en veiligheid

Er zijn verschillende soorten accu’s. Welk type je kiest heeft invloed op de veiligheid en duurzaamheid van je systeem. “Lithiumaccu’s zijn relatief duur, lastig te recyclen en gemaakt van schaarse grondstoffen. Ook zijn ze brandbaar. Voor de veiligheid kan een gemeente eisen dat je zo’n accu in een container buiten je bedrijfspand plaatst”, waarschuwt Panis. “Tegenwoordig zijn er ook duurzame nikkel-metaalhydride (NiMH) accu’s. Niet brandbaar, gemaakt van eenvoudig te verkrijgen materialen en makkelijk te recyclen”. “Er wordt ook hard gewerkt aan milieuvriendelijkere accu’s zoals zoutwater- en flowaccu’s”, vult Den Exter aan.

Geen tussentijds onderhoud

Bij Klimpark21 kozen ze bewust voor loodaccu’s in plaats van lithiumaccu’s. “Deze accu’s gaan ongeveer zeven jaar mee. Dan worden ze vervangen en gerecycled,” vertelt Sevenhuijsen. “Wel gaan ze vaak langer mee. Loodaccu’s zijn goed te recyclen en goedkoper. Tussentijds onderhoud is niet nodig.”

Slimmere en duurzamere oplossing

De ontwikkeling van accusystemen is volop in beweging. Volgens Panis hebben lokale, slimme elektriciteitsnetwerken (microgrids) de toekomst. “In woonwijken of bedrijventerreinen zijn dan alle zonnepanelen gekoppeld aan een centrale buurtbatterij. Geen individuele accu’s meer. Dat is efficiënter en goedkoper.”

Vraag een specialist

Zelf aan de slag met zonnestroomopslag? Panis sluit af met de tip: “Het is altijd maatwerk. En het gaat om het totaalpakket, niet alleen om de accu’s of de zonnepanelen. De benodigde omvormer moet bijvoorbeeld passen bij de accu’s én de zonnepanelen. Schakel daarom een specialist in die je situatie doorrekent en het juiste zonnepakket levert.”

Sevenhuijsen van Klimpark21 beaamt dit. “Onze leverancier leverde een kant-en-klaar zonnepakket, van zonnepanelen tot accusysteem.”