Zero-emissiezones: kom je straks de stad nog in met je auto?

Update 2 december 2024 - Het kabinet wil de overgang naar de zero-emissiezones voor ondernemers makkelijker maken. Bijvoorbeeld door ondernemers met vervuilende bestelbussen in de ZE-zones voorlopig nog geen boete te geven. En door bestelbussen met emissieklasse 6 tot 2029 toegang te geven tot de ZE-zones. Zo krijgen ondernemers langer de tijd om over te stappen op elektrisch vervoer.

Wat zijn zero-emissiezones?

Geen uitlaatgassen van vrachtwagens of bestelbusjes meer in de stad: daar draait het om bij de zero-emissiezones of uitstootvrije zones. Het zijn gebieden in gemeenten waar je alleen mag komen als je bestelbus of vrachtwagen geen schadelijke stoffen uitstoot. Dat betekent dat je met een bestelbus of vrachtwagen op diesel, benzine of lpg deze zones niet in mag. Elektrische vervoersmiddelen en vervoer op waterstof mogen de zones altijd in.
De uitstootvrije gebieden moeten zorgen voor minder fijnstof en CO2-uitstoot. De regels zijn onderdeel van een groter plan: het Klimaatakkoord. Daarmee willen overheden klimaatverandering tegengaan.  

Tussen 2025 en 2030 krijgen 29 gemeenten een zero-emissiezone (ook wel ZE-zone genoemd): Almere, Alphen aan den Rijn, Amersfoort, Amsterdam, Apeldoorn, Arnhem, Assen, Delft, Den Bosch, Den Haag, Deventer, Dordrecht, Ede, Eindhoven, Enschede, Gouda, Groningen, Haarlem, Hilversum, Hoorn, Leiden, Maastricht, Nijmegen, Rotterdam, Tilburg, Schiphol, Utrecht, Zaanstad en Zwolle. 

De meeste steden starten vanaf 2025 met de zone, maar de ingangsdatum kan per gemeente verschillen. Zo krijgt Leiden de zone in 2025 en volgt Almere in 2028. Zorg dus dat je weet welke ingangsdatum geldt in de gemeente(n) waar je werkt, of regelmatig komt.

Regels voor bestelbus en vrachtwagen

In de zero-emissiezones zijn vervuilende bestelbussen en vrachtwagens dus niet toegestaan. Daarbij horen ook bakwagens en opleggertrekkers. Voor personenauto’s gelden de regels van de zone dus niet. De toegangsregels voor de zero-emissiezones gelden voor zowel bestaande als nieuwe voertuigen. Om ervoor te zorgen dat je tijd hebt om je voor te bereiden is er een overgangsregeling. Dankzij die regeling mogen sommige bestaande bestelbussen die rijden op diesel, benzine of lpg nog wat langer de zero-emissiezones in. 
De toegangsregels verschillen voor bestelauto’s en vrachtauto’s. Bekijk de regels hieronder om te controleren of jouw bestelbus of vrachtwagen onder de overgangsregeling valt.

Toegangsregels bestelbus

Voor bestaande bestelbussen is toegang tot de zero-emissiezone afhankelijk van de emissieklasse. De emissieklasse zegt iets over hoe schoon je voertuig is. Hoe hoger de emissieklasse, hoe lager de uitstoot van schadelijke stoffen zoals CO2 en fijnstof. Weten of je voertuig een zero-emissiezone in mag? Dat check je snel met de zero-emissie kentekencheck.

Alle nieuwe bestelbussen die vanaf 1 januari 2025 op kenteken worden gezet moeten uitstootvrij zijn. Dus koop je in of na 2025 een bestelbus, dan mag dit vervoersmiddel geen schadelijke stoffen uitstoten. Ook als je nu een bestelauto bestelt en die pas krijgt in 2025 moet de wagen uitstootvrij zijn om de zones in te mogen.

Verder geldt:

• Bestelauto's met een emissieklasse Euro 4 of lager hebben geen toegang tot de ZE-zones.
• Bestelauto's met een emissieklasse Euro 5 hebben tot 1 januari 2027 toegang tot de ZE-zone.
• Bestelauto's met een emissieklasse Euro 6 hebben tot 1 januari 2028 toegang tot de ZE-zone.

Er zijn uitzonderingen. Bepaalde voertuigen mogen ondanks bovenstaande regels wél de zones in:

• Oldtimers. Dat zijn voertuigen van veertig jaar of ouder.
• Voertuigen die toegankelijk zijn voor rolstoelen.
• Voertuigen die vanwege een handicap voor 500 euro of meer zijn aangepast.

Voor deze vervoersmiddelen ontvang je op basis van je kenteken automatisch een vrijstelling. Krijgt je voertuig geen automatische vrijstelling? Dan kun je een ontheffing aanvragen. Zo kun je bijvoorbeeld een ontheffing aanvragen als je nieuwe elektrische bestelbus nog niet geleverd is. 

Toegangsregels vrachtwagens 

Voor bestaande vrachtwagens hangt de toegang tot de zones af van de Datum Eerste Toelating (DET). Dat is de datum waarop je voertuig op kenteken is gezet. Alle nieuwe vrachtwagens die vanaf 1 januari 2025 op kenteken worden gezet moeten uitstootvrij zijn om de ZE-zones in te mogen. Daarnaast gelden de volgende regels voor bakwagens en opleggertrekkers:

• Euro 6 bakwagens met een Datum Eerste Toelating (DET) tussen 1 januari 2017 en 31 december 2019 hebben tot 1 januari 2028 toegang tot de ZE-zones. 
• Euro 6 bakwagens die op 1 januari 2025 maximaal vijf jaar oud (vanaf DET) zijn, hebben tot 1 januari 2030 toegang tot de ZE-zones.
• Euro 6 opleggertrekkers die op 1 januari 2025 maximaal acht jaar oud (vanaf DET) zijn, hebben tot 1 januari 2030 toegang tot de ZE-zones.

Net als bij de bestelbus zijn er ook voor vrachtwagens uitzonderingen op de toegangsregels. Bijvoorbeeld voor oldtimers, kermis- en circusvrachtauto’s of verhuisauto’s. 

Uitstootvrij vervoer: welke opties?

Mag je met je huidige bestelbus of vrachtwagen niet meer in de ZE-zones komen? Kijk dan naar andere mogelijkheden voor vervoer. Kun je investeren in een elektrische bestelbus? Of stap je over op ander vervoer voor de binnensteden? Misschien is een vrachtfiets of een licht elektrisch vervoersmiddel (LEV) een optie voor jou. Ook kun je onderzoeken of een stadshub bij je past. Dit is een verzamelplek aan de rand van de stad, buiten de zero-emissiezone. Bedrijven kunnen hier hun spullen heenbrengen. Een vervoersbedrijf brengt de verschillende pakketten in een keer uitstootvrij naar de binnenstad. Naast de hubs voor goederen, zijn er ook klushubs. Dat zijn een soort overstappleken voor ondernemers zoals monteurs, loodgieters, schilders en electriciens. Bij een klushub parkeer je je bestelbus op brandstof en stap je met je gereedschap en materiaal over op ander elektrisch vervoer. Dat kan een andere auto zijn, maar ook een vrachtfiets.

Subsidies en regelingen

Stap je over op uitstootvrij vervoer? Dan kun je gebruikmaken van verschillende subsidies of belastingvoordelen. Zo kun je voor de aanschaf van je elektrische bestelbus de SEBA inzetten. Met de MIA, Vamil of KIA kun je een deel van je investeringskosten afschrijven.

Daarnaast bieden sommige gemeenten met uitstootvrije zones hulp aan ondernemers die willen overstappen naar schoon vervoer. Denk aan een gratis adviesgesprek, subsidie voor de sloop van oude bestelauto’s, of het gratis uitproberen van vervoersmiddelen. Informeer bij je gemeente naar de mogelijkheden of bekijk je opties op Doehetzero.nl.