UPV Textiel: dit betekent het voor jou

De helft van al het textiel eindigt nog in het restafval. In Nederland is dat ongeveer 305 kiloton textiel per jaar. Dat moet anders, vindt de overheid. Daarom is er sinds 1 juli 2023 het Besluit uitgebreide producentenverantwoordelijkheid Textiel (UPV). Het idee erachter: producenten zijn niet alleen verantwoordelijk voor het maken van producten, maar ook voor wat er gebeurt met deze spullen als hun klant ze niet meer wil. De UPV zorgt ervoor dat de textielsector zelf het afvalbeheer van haar producten regelt en betaalt. Nederland heeft doelen gesteld voor hergebruik en recycling tot 2030. Zo moedigt de overheid de textielbranche om afval te verminderen en steeds meer oud textiel te hergebruiken en recyclen.

De uitgebreide producentenverantwoordelijkheid is niets nieuws. De auto-industrie is bijvoorbeeld sinds 2020 verantwoordelijk voor het afvalbeheer van autobanden. Ook producenten van huishoudelijke apparaten hebben te maken met een UPV.

Voor wie geldt de UPV Textiel?

Importeer of produceer je textiel voor de Nederlandse markt? En breng je die producten als eerste in de handel? Dan geldt de UPV voor jou. De UPV-regels gelden voor alle producenten en importeurs in de mode- en textielbranchean de grootste modeketens tot de kleinste boetiekjes.

UPV Textiel: wat moet ik doen?

Je kunt kiezen uit twee opties: sluit je aan bij een producentenorganisatie of pak het afvalbeheer in je eentje aan. 

Sluit je aan bij een producentenorganisatie

Wil je zo min mogelijk tijd kwijt zijn aan de UPV-verplichting? Dan kun je je aansluiten bij een producentenorganisatie zoals Stichting UPV Textiel, een initiatief van brancheorganisaties Modint en INretail. Je kunt je ook aansluiten bij andere organisaties zoals European Recyling Platform Netherlands of Stichting Collectief Circulair Textiel. Een producentenorganisatie regelt het hele afvalproces: van inzamelen tot recyclen en van betalingen tot rapportages. Dat ziet er zo uit:

1. Je sluit je aan bij de producentenorganisatie. Registeren kan online. 
2. Elk jaar geef je bij de organisatie aan hoeveel gewicht textiel je verwacht op de markt te brengen. Een jaar later geef je door wat je echt aan textiel verkocht hebt.
3. Op basis daarvan betaal je jejaarlijkse textielbijdrage. Je betaalt alleen voor wat je echt op de markt brengt. 
4. De producentenorganisatie organiseert het inzamelsysteem.

   Stichting UPV Textiel maakt bijvoorbeeld gebruik van de bestaande textielcontainers. Op die plekken kan de consument dus ook jouw producten inleveren. De stichting maakt afspraken met de gemeenten hierover. 

5. Ook maken producentenorganisaties afspraken met textielinzamelaars, sorteerders, kringloopwinkels en recyclers. 
6. De producentenorganisatie zorgt voor een rapportage van de hoeveelheden textiel en de recyclingdoelstellingen aan het ministerie van Infrastructuur en Rijkswaterstaat.

Organiseer zelf je afvalbeheer

Kies je voor zelf organiseren? Dan volg je de volgende stappen:

1. Je richt een plek in waar je klanten gratis het hele jaar door oud textiel kunnen inleveren.
2. Je laat je klanten weten hoe ze het textiel bij je kunnen inleveren en informeert hen ook over wat er met het ingeleverde textiel gebeurt.
3. Vervolgens ga je aan de slag met de gebruikte stoffen. Je bepaalt of de ingebrachte spullen geschikt zijn voor hergebruik. Kun je kledingstukken bijvoorbeeld zelf schoonmaken, repareren en weer verkopen?
4. Stoffen die je niet zelf opnieuw gebruikt, bied je het aan voor recycling, bijvoorbeeld bij textielinzamelaars. Zij behandelen het afval op een speciale manier, zodat het materiaal nog een keer gebruikt kan worden. Bijvoorbeeld voor het maken van nieuwe stoffen. Wat er daarna nog overblijft breng je naar een afvalverwerker.
5. Je geeft elk jaar voor 1 augustus aan het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat door hoeveel en wat voor soort textiel je hebt verkocht. Doe je dat niet of fraudeer je met deze informatie, dan riskeer je geldboetes of zelfs sluiting van je bedrijf.

Vanaf 2026 breidt de overheid die rapportageplicht uit. Je geeft dan over het jaar 2025 ook aan wat er precies met je textielafval gebeurt. En hoe dit bijdraagt aan de hergebruik- en recycledoelstellingen van de overheid.