Bespaar op grondstoffen met circulair ondernemen

Circulaire economie: wat betekent het?

In een circulaire economie gebruik je grondstoffen bewuster, langer en steeds opnieuw. Producten krijgen bijvoorbeeld een langere levensduur, zijn repareerbaar en dienen gemakkelijk als grondstof voor nieuwe producten. Oude treinstoelbekleding krijgt een nieuw leven als schoen, te rechte bananen eindigen als bananenbrood. En kleding wordt verhuurd, in plaats van verkocht. 

Cradle-to-cradle

Heb je het over circulaire ondernemen, dan kom je ook de term cradle-to-cradle tegen. Cradle-to-cradle betekent dat grondstoffen volledig hergebruikt worden voor nieuwe producten. Of dat ze volledig biologisch afbreekbaar zijn. Na gebruik wordt een product opnieuw grondstof voor het volgende product. Zonder waardeverlies. Afval bestaat dan niet. Onderneem je al circulair? Bekijk of je cradle-to-cradle kunt produceren. Je maakt daarmee je circulaire productieproces zo eenvoudig mogelijk.

Voordelen van circulair ondernemen

Is je bedrijf circulair? Dan bespaar je op grondstoffen. Ook ben je minder afhankelijk van prijsstijgingen en onzekere levertijden. De prijzen van veel grondstoffen schoten de afgelopen tijd omhoog door tekorten. Ook zijn leveringen van ver weg vaker onzeker. Het einde van die prijsstijgingen en de onzekerheid rondom levertijden lijkt voorlopig niet in zicht. Als je circulair werkt, heb je daar minder last van. En dat is niet alleen fijn voor je bedrijf, maar ook voor je klant. Je kunt namelijk leveren wat en wanneer je belooft.

“Grondstoffen worden in de toekomst nog schaarser en duurder”, zegt ook Suzanne van Haren. Van Haren is programmanager bij het Versnellingshuis Nederland circulair!, een samenwerking van onder meer het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en MVO Nederland. Het Versnellingshuis helpt bedrijven kosteloos met circulair ondernemen. “De afhankelijkheid van nieuwe grondstoffen is dus niet zonder risico. Wil je dat je bedrijf ook in de toekomst winstgevend is? Dan is het verstandig om je te verdiepen in de kansen voor circulair ondernemen. En in de risico’s die het meebrengt om dat niet te doen.”

Regels voor circulair ondernemen

Als ondernemer moet je voldoen aan bepaalde wet- en regelgeving over circulair ondernemen. Sinds 3 juli 2021 geldt in de EU bijvoorbeeld een verbod op plastic wegwerpartikelen zoals, bestek en borden. En vanaf juli 2023 mag je plastic wegwerpbekers en -maaltijdverpakkingen niet meer gratis meegeven aan je klant. Daarnaast moet je een herbruikbaar alternatief bieden. Vanaf 2024 mag je ook geen wegwerpverpakkingen meer gebruiken voor consumptie ter plaatse.

Volgens Van Haren komen er nog meer regels om circulair ondernemen te stimuleren. In steeds meer branches bijvoorbeeld betalen producenten het afvalbeheer. “Vanaf 1 juli 2023 geldt dit bijvoorbeeld voor de textielsector. Dan zijn producenten van textiel verantwoordelijk voor de inzameling, hergebruik, recycling en afvalverwerking van hun producten. We kennen dit systeem al van bijvoorbeeld batterijen en accu's.”

Subsidies en fiscale voordelen

De overheid stimuleert circulair ondernemen met subsidies, fiscaal voordeel en voordelige leningen. Veel regionale overheden investeren ook in de circulaire economie. Bekijk via deze tool of je provincie of stad subsidies aanbiedt.

Subsidie circulaire ketenprojecten

Maak je samen met andere mkb-ondernemers een product- of materiaalketen circulair? Vraag dan subsidie circulaire ketenprojecten aan. De subsidie vergoedt vijftig procent van de kosten die je maakt en de kosten voor een procesbegeleider. Je krijgt maximaal 20.000 euro per ondernemer en werkt met minimaal drie en maximaal zes ondernemers met verschillende rollen in de keten samen. 

Fiscaal voordeel met MIA\Vamil

Investeer je in circulaire bedrijfsmiddelen en technieken, vraag dan de milieu-investeringsaftrek (MIA) en de Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil) aan. Met MIA kun je een percentage van de investeringskosten aftrekken van de fiscale winst. Met de Vamil schrijf je in een willekeurig jaar een willekeurig percentage van de investeringskosten af. Combineer de MIA en de Vamil en profiteer van een netto belastingvoordeel tot veertien procent.

Zelf circulair ondernemen

Wil je circulair gaan ondernemen? Je hoeft niet in één klap je hele bedrijfsvoering of verdienmodel om te gooien. Volg de R-ladder, een model waarbij je bedrijf in zes stappen steeds meer circulair wordt.

De R-ladder

• R1. Rethink (opnieuw over nadenken)

Kijk kritisch naar de producten en materialen die je gebruikt. Stap af van wat je eigenlijk niet nodig hebt of ga op zoek naar duurzame alternatieven.

• R2. Reduce (verminderen)

Ga zuiniger en efficiënter om met grondstoffen en voorkom zo verspilling.

• R3. Re-use (hergebruiken)

Hergebruik verouderde producten. Spullen zoals smartphones en tablets vinden steeds vaker weer hun weg naar de consument. Opgefrist, hersteld of bijvoorbeeld met een upgrade zijn ze weer als nieuw, maar lager in prijs.

• R4. Repair (repareren)

Verleng de levensduur van producten door ze te repareren of op te knappen. Maak van oude producten iets nieuws of gebruik onderdelen van een oud product in een nieuw product.

• R5. Recycle

Verwerk en hergebruik grondstoffen en reststromen of afval, zoals gras, afvalhout en koffiedik. Het liefst verwerk je ze tot grondstoffen van gelijke kwaliteit als de oorspronkelijke grondstof.

• R6. Recover (terugwinnen)

Verbrand restmaterialen en win energie terug. De verbrandingsinstallatie zet het materiaal om in warmte en elektriciteit. In een circulaire economie komen zo min mogelijk materialen bij deze stap terecht.

Circulair ondernemen: tools en partners

• Met de grondstoffenscanner zie je welke grondstoffen je gebruikt. Je ziet ook hoe je risico’s op schaarste verkleint.
• Wil je je producten, diensten en businessmodellen circulair (her)ontwerpen? CIRCO helpt daarbij met steun van de overheid.
• Heb je vragen over netwerkpartners, financiering en wet- en regelgeving over circulair ondernemen? Stel ze aan het Versnellingshuis.